Niniejszy pakiet to efekt realizacji projektu "Szkoła równych szans", współfinansowanego w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+, Sektor: Edukacja Szkolna, Akcja 2: Partnerstwa strategiczne, w Zespole Szkół Technicznych w Słupsku we współpracy z OSK Offene Schule Köln gGmbH w Kolonii.
Projekt trwał 13 miesięcy i realizowany był w okresie od 1 listopada 2016r. do 30 listopada 2017r.
Głównym założeniem projektu "Szkoła równych szans" była współpraca Zespołu Szkół Technicznych w Słupsku i OSK Offene Schule Köln w Kolonii na rzecz wymiany dobrych praktyk w zakresie edukacji włączającej.
Bezpośrednimi beneficjentami projektu byli nauczyciele i specjaliści pracujący z uczniami z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego oraz uczniowie uczęszczający do klas integracyjnych. Łącznie w projekcie wzięło udział 20 nauczycieli polskich, 8 nauczycieli niemieckich i 20 uczniów (w tym po 5 sprawnych i 5 niepełnosprawnych z każdego kraju).
Celem głównym projektu było podniesienie efektywności i atrakcyjności kształcenia integracyjnego poprzez wymianę doświadczeń i know-how w zakresie edukacji włączającej, wspieranie nauczycieli w radzeniu sobie ze złożonym charakterem środowiska szkolnego i w wykorzystywaniu w procesie nauczania nowych metod i narzędzi.
Osiągnięciu tego celu projektu służyła organizacja różnorodnych form doskonalenia dla nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych. Były to warsztaty: "Podstawy e-Twinningu", "Metoda projektu edukacyjnego w kształceniu integracyjnym"(ZST) i "Praca projektowa w ramach przygotowania zawodowego" (OSK) oraz wideokonferencje "Model edukacji włączającej w Polsce/Niemczech".
Poza tym odbyły się dwie krótkoterminowe wymiany grup uczniów, które dały polskim i niemieckim nauczycielom możliwość bezpośredniej współpracy nad metodą projektu edukacyjnego. W czasie wymian zostały zrealizowane dwa projekty edukacyjne o tematyce ekologicznej: w Słupsku (kwiecień 2017) projekt "Naturalne i odzyskane zasoby", w Kolonii (wrzesień 2017) "Zdrowa żywność - od produkcji do konsumpcji".
Projekt "Szkoła równych szans" zakładał wzrost jakości kształcenia integracyjnego także poprzez realizację celów ukierunkowanych na uczniów, tj.: zmniejszenie dysproporcji między uczniami sprawnymi a niepełnosprawnymi w zakresie uczestnictwa w działaniach edukacyjnych wykraczających poza salę lekcyjną, rozwinięcie kompetencji społecznych i kulturowych, umiejętności językowych i informatycznych, stymulowanie rozwoju sfery osobistej i poznawczej, poszerzenie zakresu doświadczeń życiowych.
Realizowaniu tych celów służył udział w wymianach oraz w szeregu lokalnych zajęć edukacyjnych.
W ramach przygotowania merytorycznego, kulturowego i pedagogicznego, poprzedzającego udział w wymianach, odbyły się:
- warsztaty informatyczne "E-Twinning bez tajemnic",
- warsztaty filmowe,
- trening interpersonalny i twórczości,
- lekcja "Unia Europejska i jej wartości",
- warsztaty "Surowce naturalne i wtórne ",
- lekcja "Segregacja to nie wariacja",
- warsztaty krajoznawcze o Niemczech "Hallo Deutschland!",
- lekcja "Zdrowa żywność - hit czy mit?",
- warsztaty "Jak jeść zdrowo?",
- warsztaty "Jak radzić sobie ze stresem w sytuacjach trudnych?".
Realizacja projektu przyniosła następujące rezultaty:
- wzrost kompetencji zawodowych nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych, w tym umiejętności pracy metodą projektu;
- wzbogacenie warsztatu dydaktycznego (zaadaptowanie dobrych praktyk zaobserwowanych u partnera, wypracowanie i pozyskanie nowych rozwiązań metodycznych i pomocy dydaktycznych);
- poszerzenie horyzontów edukacyjnych nauczycieli;
- wzrost stopnia integracji uczniów niepełnosprawnych;
- przyrost umiejętności posługiwania się językami obcymi i TIK, kompetencji społecznych (współpraca w zespole, sprawne komunikowanie się) i międzykulturowych (otwartość na inne kultury) nauczycieli i uczniów;
- rozwój sfery osobistej uczniów (odpowiedzialność, samodzielność, autoprezentacja, kreatywność, poczucie sprawstwa, aspiracje życiowe);
- rozwój sfery poznawczej uczniów, wzrost wiedzy i świadomości ekologicznej, europejskiej i realioznawczej;
- wzrost doświadczeń życiowych i umiejętności praktycznych uczniów;
- podniesienie wyników nauczania uczniów niepełnosprawnych;
- wzrost prestiżu szkoły w środowisku lokalnym;
- popularyzacja idei inkluzji społecznej, zwalczanie dyskryminacji i segregacji;
- promocja programu Erasmus+ na poziomie lokalnym i europejskim.
Poniższy pakiet zawiera materiały wypracowane w czasie realizacji projektu "Szkoła równych szans". Jest formą dzielenia się wiedzą i doświadczeniem oraz sprawdzonymi w praktyce pomysłami i rozwiązaniami.
Pakiet skierowany jest do nauczycieli i pedagogów pracujących w szkołach integracyjnych. Zaprezentowane materiały mogą być wykorzystane w ramach zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, mogą też stać się inspiracją do realizacji wewnątrzszkolnych czy też międzynarodowych projektów edukacyjnych.
Pakiet składa się z dwóch części. Pierwsza z nich zawiera scenariusze zajęć (warsztatów i lekcji tematycznych), jakie odbyły się w ramach przygotowania pedagogicznego, merytorycznego i kulturowego uczniów do udziału w krótkoterminowych wymianach oraz program warsztatów filmowych. Większość scenariuszy uzupełniono o załączniki.
Zajęcia planowano pierwotnie dla grupy 10 uczniów, spośród których 5 posiadało orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Otwarta struktura warsztatów i lekcji pozwala jednak na ich zastosowanie w grupach integracyjnych o innej liczebności i innym składzie osobowym.
Metody wykorzystane na zajęciach są zróżnicowane, przy czym starano się o zdecydowaną przewagę metod aktywizujących i interaktywnych nad podającymi, co pozwala na wszechstronny rozwój uczniów i uwzględnia ich zróżnicowane potrzeby. Wymaga zaangażowania w podejmowane działania, wyzwala kreatywność oraz dodatkowo motywuje przez włączanie emocji w konkretne działania, co zwiększa atrakcyjność zajęć.
Proponowane w scenariuszach metody, formy pracy i ćwiczenia są atrakcyjne dla uczniów, poprzez co w sposób ciekawy i nienużący zachęcają do przyswajania wiedzy, a dodatkowo ukierunkowują do dalszych poszukiwań i zainteresowania się omawianą tematyką. Preferowana metoda pracy w grupach daje możliwość zaistnienia każdemu z uczniów, także tym z niepełnosprawnością. Uczniowie ci dzięki aktywnemu udziałowi w pracach zespołu nabierają wiary we własne siły, rozwijają swój potencjał i umiejętności społeczne.
Druga część pakietu poświęcona jest projektom edukacyjnym "Naturalne i odzyskane zasoby" oraz "Zdrowa żywność - od produkcji do konsumpcji". Umieszczono w niej ogólny opis projektów, ich cele, zakresy tematyczne, harmonogramy działań związanych z projektem, propozycje ewaluacji oraz opis prezentacji. Istotną częścią materiałów jest dokumentacja projektowa, którą wypełnia nauczyciel - opiekun wraz z członkami grupy projektowej.
Zaproponowana metoda projektu edukacyjnego wydaje się być szczególnie skuteczna dla wspierania wszechstronnego rozwoju uczniów z handicapem, ponieważ oparta jest na koncepcji uczenia się poprzez działanie i rozwiązywanie problemów oraz wykorzystuje podejścia wielo- i interdyscyplinarne. Metoda ta przynosi uczniom wiele korzyści: uczy poszukiwania i interpretacji zgromadzonych informacji, współpracy w zespole, skutecznego komunikowania się, samodzielności, odpowiedzialności, prezentacji wyników, autoprezentacji, autorefleksji, wzmacnia poczucie sprawstwa, pozwala na wykazanie się "nowo odkrytymi" talentami i umiejętnościami.
Z doświadczeń wyniesionych przy realizacji opisanych projektów wynika, że struktura projektu w grupie integracyjnej powinna bazować na praktycznych, prostych do wykonania zadaniach. Mamy wówczas gwarancję, że zarówno uczniowie z, jak i bez niepełnosprawności wyniosą możliwie wiele korzyści ze wspólnego działania i uczenia się.
Mamy nadzieję, że wykorzystanie zaproponowanych w niniejszym pakiecie materiałów przyczyni się do wzrostu jakości i efektywności kształcenia integracyjnego w Państwa placówkach.
|
