Rozszerzalność temperaturowa ciał stałych i cieczy

mgr Dorota Narożna

Konspekt lekcji fizyki i astronomii w klasie I gimnazjum Zespołu Szkół Specjalnych

Temat lekcji: Rozszerzalność temperaturowa ciał stałych i cieczy.

Cele:

  1. Ogólne:
    • Rozbudzenie zainteresowania zjawiskami fizycznymi występującymi w przyrodzie.
    • Poznanie różnych form materii i ich przemian.
    • Poznanie i zrozumienie prostych zjawisk fizycznych, z którymi spotykamy się w życiu codziennym.
    • Nabycie umiejętności wykonywania prostych doświadczeń, opisywania ich i prezentowania wyników (z pomocą nauczyciela i samodzielnie).
    • Nabycie umiejętności podejmowania samodzielnych decyzji w prostych sytuacjach doświadczalnych.
    • Nauczenie ucznia wykorzystywania wiedzy z dziedziny fizyki w codziennej praktyce.
  2. Operacyjne:
    • Uczeń wie jak zachowują się ciała stałe i ciecze podczas ogrzewania i oziębiania.
    • Uczeń wie o znaczeniu i zastosowaniu zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych w praktyce.
    • Uczeń wie o wykorzystaniu zjawiska rozszerzalności temperaturowej cieczy.
    • Uczeń wie na czym polega wyjątkowa rozszerzalność cieplna wody.
    • Uczeń wie o znaczeniu w przyrodzie rozszerzalności wody podczas zamarzania.
    • Uczeń potrafi przedstawić właściwości ciał stałych i cieczy podczas rozszerzania i kurczenia się pod wpływem różnych temperatur.
    • Uczeń potrafi przeprowadzić proste doświadczenie, obserwacje.

Metody:

  • Doświadczenie - metoda oparta na obserwacji,
  • Opis obserwacji i praca z tekstem - metoda oparta na działalności uczniów,
  • Metoda oparta na słowie - rozmowa wymagająca zaangażowania uczniów.

Formy:

  • Zbiorcza,
  • Elementy pracy samodzielnej.

Środki i pomoce:

  • Pierścień Gravesanda,
  • Dylatoskop (przyrząd do wykazania rozszerzalności liniowej ciał stałych),
  • Probówka z zimną wodą,
  • Korek do probówki z umieszczoną w nim cienką szklaną rurką,
  • Zlewka z ciepłą wodą,
  • Zlewka z zimną wodą,
  • Palnik,
  • Zapałki,
  • Przygotowane opisy doświadczeń.

Przebieg lekcji:

  1. Część wstępna:
    1. Powitanie uczniów,
    2. Czynności organizacyjne:
      - sprawdzenie obecności,
      - przygotowanie stanowiska pracy,
    3. Powtórzenie materiału poprzedniej lekcji,
    4. Sprawdzenie zadania domowego.
  2. Część właściwa:
    1. Wprowadzenie:
      Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem, informuje o sposobie pracy na lekcji i zachęca uczniów do sumiennej pracy.
    2. Wyjaśnienie jak ma przebiegać doświadczenie 1 z pierścieniem Grevesanda.

      • Przeprowadzenie doświadczenia przez ucznia pod kontrolą nauczyciela.
      • Omówienie doświadczenia.
        Uczniowie mówią o swoich obserwacjach, odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela.
      • Zapisywanie obserwacji z doświadczenia w zeszytach.
        Uczniowie dostają przygotowany opis doświadczenia i zapisują w zeszytach.
    3. Wyjaśnienie jak ma przebiegać doświadczenie 2 z dylatoskopem.
      • Przeprowadzenie doświadczenia przez ucznia pod kontrolą nauczyciela.
      • Omówienie doświadczenia.
        Uczniowie mówią o swoich obserwacjach, odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela.
      • Zapisywanie obserwacji z doświadczenia w zeszytach.
        Uczniowie dostają przygotowany opis doświadczenia i zapisują w zeszytach.
      • Omówienie znaczenia i zastosowania zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych w praktyce (np. przewody elektryczne, szyny kolejowe i tramwajowe, stalowe przęsła mostu).
      • Zapisanie spostrzeżeń w zeszytach.
    4. Wyjaśnienie jak ma przebiegać doświadczenie 3 z probówką i zlewkami.
      • Przeprowadzenie doświadczenia przez ucznia pod kontrolą nauczyciela.
      • Omówienie doświadczenia.
        Uczniowie mówią o swoich obserwacjach, odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela.
      • Zapisywanie obserwacji z doświadczenia w zeszytach.
        Uczniowie dostają przygotowany opis doświadczenia i zapisują w zeszytach.
      • Omówienie wykorzystania zjawiska rozszerzalności temperaturowej cieczy do budowy termometrów.
      • Zapis w zeszytach.
    5. Omówienie wyjątkowej rozszerzalności cieplnej wody.
    6. Omówienie znaczenia w przyrodzie rozszerzalności wody podczas zamarzania (np. pękanie rurociągów, kurczenie skał, po zimie dziury w jezdniach).
    7. Zapis w zeszytach.
  3. Część końcowa:
    1. Podsumowanie lekcji:
      Uczniowie podsumowują pracę na lekcji i zdobyte wiadomości. Aktywni uczniowie dostają ocenę.
    2. Zadanie domowe.
      Nauczyciel rozdaje uczniom zadanie domowe i omawia je.
    3. Uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy, a dyżurni salę lekcyjną.
               
     
 
Strona główna Opinie W sieci Downloads Publikacje E-learning E-sklep O stronie