Mamy swoje prawa

mgr Izabela Dąbrowska
mgr Dorota Niezborała

>>Twoja opinia<<

PROGRAM WŁASNY O PRAWACH DZIECKA
DLA UCZNIÓW KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ

TEMAT: Uświadomienie o istnieniu i funkcjonowaniu praw dziecka, zapoznanie dzieci z możliwościami, jakie mają w przypadku, gdy ich prawa zostaną naruszone

GENEZA

Każdy człowiek jest istotą rozumną, wolną, zasługującą na szacunek, miłość, pełnię przysługujących mu praw i obowiązków. Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego rozwoju. Prawa natury należy jednak odpowiednio zabezpieczyć i rozpoznać. Takim właśnie zabezpieczeniem jest prawo stanowione, stworzone przez ludzi, ogłoszone i zobowiązujące do jego przestrzegania. O dobrym prawie mówimy wtedy, gdy dobrze służy człowiekowi, a więc jest mądrze i odpowiednio wykorzystane. Dzieci posiadają szczególne prawa. Rozwój ich człowieczeństwa przebiega, bowiem w szczególny sposób. Dziecko nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi samodzielnie kształcić swojej natury. Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów, potrzebuje wielu innych ludzi. Dlatego naturalnymi "strażnikami" praw dziecka są jego rodzice i opiekunowie.

W związku z powyższym podstawowym założeniem programu "Prawa dziecka" jest zapoznanie uczniów ze światem ich przywilejów i obowiązków, które zostały nadane im przez państwo. Znajomość własnych praw pozwoli na lepsze radzenie sobie z wieloma problemami, jakie napotykają w szkole, w domu i na podwórku, ta znajomość pozwoli również odważniej kroczyć przez życie i śmielej borykać się z jego przeciwnościami. Uczniowie nauczą się zasad komunikowania się w grupie i rozwiązywania konfliktów bez stosowania przemocy. Nauczą się szacunku i tolerancji dla ludzi różnych wyznań, kultur i przekonań.

Rozwijanie wśród uczniów świadomości własnych praw, poznawanie możliwości i ograniczenia oraz poznanie norm regulujących życiem człowieka ma, bowiem zasadnicze znaczenie dla społecznego rozwoju młodego pokolenia.

Dzieci mają swoje prawa nadane im z chwilą przyjścia na świat, których nikt nie może łamać, a jeśli tak się zdarzy uczniowie objęci tym programem powinni umieć i znać sposoby radzenia sobie z tym problemem; znać instytucje i osoby chroniące ich prawa.

Realizacja tego programu ma pomóc uczniom poznać ich prawa, nauczyć przestrzegania praw innych ludzi, dać wiarę i przekonanie, że warto z nich korzystać w obronie własnej godności osobistej. Ma pokazać, że łatwiej rozwiązywać problem w sytuacji naruszenia praw własnych.

CEL PROGRAMU EDUKACYJNEGO

Kształtowanie u dzieci poczucia godności ludzkiej oraz uczenie zasad komunikowania się w grupie, umiejętności rozwiązywania konfliktów bez stosowania przemocy, wyrabianie szacunku i tolerancji dla różnych ludzi:

• zrozumienie idei i znaczenia praw człowieka,
• świadomość własnych praw, możliwości ograniczeń,
• świadomość norm regulujących życiem człowieka,
• zapoznanie dzieci z możliwościami, jakie mają w przypadku, gdy ich prawa zostaną naruszone.

CELE GŁÓWNE

• rozumienie i rozróżnianie pojęć: prawo, norma prawna, norma moralna,
• uświadomienie dzieciom ich praw,
• wyjaśnienie czym są prawa człowieka (dziecka),
• zwrócenie uwagi na podobieństwa i różnice miedzy ludźmi, jako naturalne zjawisko w świecie,
• kształtowanie postawy tolerancji wobec "inności",
• wzmocnienie poczucia własnej wartości,
• rozumienie pojęcia tożsamości,
• kształtowanie szacunku dla poglądów różnych ludzi,
• wprowadzenie pojęć: wolność słowa, odpowiedzialność za słowa, ograniczenie wolności słowa,
• uświadomienie dzieciom, że ludzi nie można różnicować ze względu na kolor skóry, płeć, pochodzenie,
• rozumienie pojęć: poszanowanie (respektowanie), egzekwowanie praw,
• wyjaśnienie dzieciom, co to znaczy, że mają prawo do prywatności,
• uświadomienie granic prywatności,
• zapoznanie dzieci z prawami, jakie przysługują im w szkole,
• uświadomienie dzieciom, iż ich prawa oznaczają określone powinności dorosłych,
• uświadomienie, że prawa i obowiązki w szkole mają zarówno uczniowie jak i nauczyciele oraz pracownicy szkoły,
• uświadomienie dzieciom, że istnieją osoby i instytucje, do których mogą się zwrócić o pomoc, jeśli ich prawa zostały naruszone.

OCZEKIWANE EFEKTY

Uczeń:

• zna i rozumie znaczenie swoich praw i ich przestrzegania,
• wie gdzie może uzyskać pomoc, kiedy łamane będą jego prawa.

CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń powinien:

• znać wybrane artykuły Konwencji Praw Dziecka,
• znać związki między prawami i ich wpływem na życie dzieci,
• potrafić określić konsekwencje utraty praw,
• umieć odróżnić zachcianki od potrzeb,
• wiedzieć, że każdemu prawu Konwencji przypisany jest określony obowiązek,
• znać obowiązki państwa w wychowaniu i rozwoju dzieci,
• znać instytucje, które w codziennym życiu mogą bronić praw dzieci,
• umieć radzić sobie w sytuacji naruszenia praw własnych,
• wiedzieć, że konwencja stoi na straży praw, ale nie narusza podstawowych praw rodziców i opiekunów do decydowania o tym co jest najważniejsze dla dzieci.
• wymienić najważniejsze prawa dziecka,
• gromadzić słownictwo związane z prawami dziecka i człowieka,
• scharakteryzować typowe zachowania łamiące prawa dziecka,
• scharakteryzować zachowania przestrzegające prawa dziecka,
• rozróżnić zachowania dobre od złych,
• przestrzegać prawa w życiu codziennym,
• wyjaśnić, dlaczego zachowanie jest dobre lub złe,
• układać wierszyki, rymowanki, teksty swobodne do tematu prawa dziecka,
• za pomocą środków plastycznych przedstawić świat, w którym rządzą tylko prawa dziecka.

PODSTAWA PROGRAMOWA

1. CELE:
   • rozbudzać i rozwijać wrażliwość społeczną i moralną dziecka,
   • umacniać wiarę we własne siły i w zdolności osiągania wartościowych i trudnych celów,
   • uwzględnić indywidualne potrzeby dziecka i troszczyć się o zapewnienie równych szans,
   • stwarzać warunki do indywidualnego i grupowego działania,
   • doskonalić umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi dziećmi i dorosłymi,
   • wyrabiać poczucie przynależności do społeczności szkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju.
2. TREŚCI:
   • dom rodzinny - dziecko jako członek rodziny,
   • szkoła - dziecko jako uczeń, kolega, przyjaciel,
   • miejscowość - życie jej mieszkańców,
   • zabawy, zajęcia przygody dzieci,
   • swobodne i spontaniczne wypowiedzi uczniów,
   • zabawy i gry,
   • różnorodność dziedzictwa i poszukiwań w sferze kultury,
   • ekspresja i autoekspresja,
   • rozumienie, akceptacja i tolerancja dla innych ludzi.
   • różnorodne sposoby komunikowania się (komunikacja pozawerbalna - język przestrzeni, koloru ciała).

ŚRODOWISKO DYDAKTYCZNE I CZAS REALIZACJI

Program przeznaczony jest dla uczniów nauczania zintegrowanego, klas I-III. Realizowany będzie przez trzy kolejne okresy szkolne: 2005/2006, 2006/2007, 2007/2008.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

Dobór metod i form stosowanych podczas zajęć uwzględnia zasadę integracji, aktywnych poszukiwań, indywidualizacji, przez co pozostawia uczniowi możliwość wyboru, uwzględnia zainteresowania i uzdolnienia ucznia. Preferujemy tu zasadę wszechstronnej aktywności uczniów tzn.: poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i działaniowej w rozmaitych formach działalności dzieci.
W roku szkolnym 2005/2006 tematy związane z prawami dziecka będą omawiane na bieżąco wykorzystując do tego sytuacje wychowawcze oraz wyznaczony zostanie jeden dzień w miesiącu na poszerzenie wiadomości z danego tematu.

METODY

• burza mózgów - stosuje się przy rozwiązywaniu konkretnego problemu. Dzieci zgłaszają pomysły, jakie im przyjdą do głowy. Po zapisaniu wszystkich dokonuje się analizy wspólnie z dziećmi, oceniając przydatność każdego pomysłu.
• analiza przypadku - nauczyciel przedstawia konkretną sytuację z życia lub wymyśloną. Dzieci analizuję sytuację i same formułują wnioski.
• projektowanie dokumentów - dzieci same projektują np. regulamin świetlicy, regulamin biblioteki, kodeks ucznia, statut szkoły. Nauczyciel pilnuje, żeby uwzględnione były interesy wszystkich grup: uczniów, nauczycieli, pracowników administracji szkolnej itp.
• symulacje - nauczyciel przedstawia konkretną sytuację i precyzyjnie opisuje role, jakie potem dzieci odgrywają. Po odegraniu scenki wszyscy wspólnie dyskutują o postawach poszczególnych uczestników zdarzenia. Nauczyciel pomaga sformułować wnioski na temat praw zaprezentowanych w scenie.

FORMY ORGANIZACJI

• praca indywidualna (zróżnicowana i jednolita),
• praca grupowa (zróżnicowana i jednolita),
• praca zbiorowa (jednolita).

MIEJSCE REALIZACJI

Szkoła Podstawowa nr 11 w Inowrocławiu.

PROPOZYCJA ROZKŁADU ZAJĘĆ

OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Ważnym elementem procesu nauczania jest kontrola i ocena. Powinna ona pełnić nie tylko funkcję informacyjną, ale także kształtującą i motywacyjną.

W procesie oceniania proponuje się:

• ocenianie zgodnie ze Szkolnym Systemem Oceniania,
• ocenę opisową,
• pochwałę,
• dyplomy.

EWALUACJA PROGRAMU

Aby przekonać się, czy zrealizowane zostały cele wychowawcze i edukacyjne a uczniowie opanowali wymagane umiejętności, konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji. W jej wyniku otrzyma się informacje niezbędne do oceny wartości merytorycznej i metodycznej programu oraz wskazówki do jego modyfikacji.

Ewaluacja zostanie przeprowadzona metodą:

• ankiety,
• testu dla klas III,
• karty oceny atrakcyjności zajęć.

BIBLIOGRAFIA:

1. Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie ONZ dnia 20 listopada 1989 r.
2. E. Suska, W. Kwiatkowska: Praktyczny poradnik dla nauczyciela.
3. Albiniak M., Czajkowska A.: Prawo o aktach stanu cywilnego z objaśnieniem, Toruń 1996 r.
4. Czyż E. (red.): Dziecko i jego prawa. Warszawa 1992.
5. Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C.: O prawach dziecka. Wyd. Comer. Toruń 1994.
6. Ignatowicz J., Piasecki K., Pietrzykowski J., Winiarz J.: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem. Warszawa 1990.
7. Lopatka A. (red.): Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie. Wyd. Sejm.Warszawa 1991.
8. Nowicki M. A. Kamienie milowe. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 1996 r.
9. Prawa ucznia w szkole, raport z badań. red. E. Czyż. Wyd. Helsinska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 1996 r.
10. Prawa wychowanków domów dziecka, raport z monitoringu. red. E. Czyż, wyd. Helsinka Fundacja Praw Cz3owieka, Warszawa 2000 r.
11. Safjan M. (red.): Standardy prawne Rady Europy. Tekst i komentarze. Tom I prawo rodzinne. Wyd. Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. Warszawa 1994.
12. Wokół praw dziecka cz. I i II (praca zbiorowa). Wyd. Helsinka Fundacja Praw Człowieka. Warszawa 1993.
13. Grankowska I. Przewodnik: Jak uczyć o prawach dziecka? Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Inowrocławiu, Inowrocław

>>Twoja opinia<<

Strona główna Opinie W sieciDownloads Publikacje E-learning E-sklep O stronie