Scenariusz apelu- Słowo wstępne:
Czym jest "Mała Ojczyzna"? - Jeżeli chcielibyśmy odpowiedzieć na to pytanie to najprościej możemy powiedzieć, że "Mała Ojczyzna" to świat w którym żyjemy na co dzień. To miasto, szkoła, rodzina, to wspólnota żyjąca w konkretnym miejscu. To tu każdy z nas jest u siebie.
- Usłyszycie za chwilę program słowno - muzyczny, który poświęcony będzie naszej Małej Ojczyźnie - Kaszubom. Przygotowali go dla was uczniowie kl. II c, zespół instrumentalny "Fleciki" oraz chór szkolny.
-
- narrator I:
- Kaszubi to rdzenni mieszkańcy Pomorza. Kaszubski region etniczny obejmuje całe Pomorze wschodnie, rozciąga się od Gdańska po Słupsk, a na południu sięga po Tucholę i Człuchów.
-
- narrator II:
- Godłem Pomorza i Kaszub oraz znakiem herbowym wielu miast pomorskich jest gryf. Legendarny ten stwór symbolizuje zwinność orła i siłę lwa. Gryf jako godło Kaszub, ozdabia dzisiaj medale okolicznościowe i honorowe, dyplomy, książki i czasopisma. Stał się popularnym znakiem Kaszubów i Pomorzan.
-
- narrator III:
- Codzienne życie Kaszubów mocno osadzone w przyrodzie i w krajobrazie kaszubskim przedstawiła w swoim wierszu Bronisława Niedzielska.
-
- W polskiej ziemi tam nad morzem
- kędy piętrzą się fal czuby
- ciągnie się mój kraj kochany
- mój rodzinny kraj - Kaszuby
-
- Kraj to piękny lecz ubogi
- bo piaszczysta jest w nim gleba
- ale lud tu pracowity
- więc mu nigdy nie brak chleba.
-
- Pośród lasów łąk zielonych
- i pól barwną szachownicą
- wiją się srebrne strumyki
- i liczne jeziora świecą.
-
- A kaszubski lud kochany
- co choć skryty - serce złote
- wiedzie żywot pełen trudu
- ziemię krwawym zlewa potem.
-
- I choć w innych okolicach
- żyzna ziemia bujne łany
- jednak wolę ponad wszystko
- mój rodzinny kraj kochany.
-
- narrator I:
- "Jestem Kaszubą i Kaszubą zostanę" tak pisał w swojej poezji kaszubskiej Franciszek Sędzicki - publicysta, poeta i prozaik, który urodził się w Rotembarku pod Kościerzyną.
-
- Tam, gdzie Bałtyku szumią jasne wody
- gdzie w skromnej chatce ma kolebka stała
- gdzie nad Wierzycą kaszubskie zagrody
- tam w ojców wierze matka mnie chowała
- i rzekła do mnie: O synku kochanie!
- Kto Kaszubą rodem - Kaszubą zostanie!
-
- Tam, gdzie szare sterczą góry
- Gdzie kręta Wisła w polskie morze płynie
- Gdzie dziwnym głosem szumią stare bory
- Gdzie lud z skromności i z stałości słynie
- Tam ma Ojczyzna, Kaszuby kochane!
- Jam Kaszubą rodem, Kaszubą zostanę!
-
- narrator II:
- Nie wiadomo kto i kiedy napisał obrazkowe nuty kaszubskie, które są znane, od zawsze. Na Kaszubach miały one znaczenie edukacyjne i wychowawcze. Dzisiaj nuty kaszubskie służą zespołom ludowym do rozbawiania widowni.
-
- narrator III:
- Ta niezwykła pieśń, którą za chwilę usłyszymy pełniła przez wieki bardzo ważną funkcję w czasach niewoli strzegła przed zapomnieniem rodzimej mowy i kaszubskich nazw.
-
- Piosenka "Nuty kaszubskie"
-
- narrator I:
- Kaszubi posiadają swój hymn. Autorem tekstu jest Hieronim Derdowski, a muzyki Feliks Nowowiejski. Początkowo był to marsz kaszubski z wierszowanego poematu, jednakże z czasem stał się zwyczajowo hymnem, uznawanym do dziś i przy różnych okazjach śpiewanym z wielkim szacunkiem.
-
- narrator II:
- Hieronim Derdowski - pseudonim Jarosz Derda urodził się 9 marca 1852 roku we Wielu. Był pisarzem i działaczem kaszubskim. Wzywał do obrony polskości na Pomorzu, propagując hasło "Nie ma Kaszub bez Polonii, a bez Kaszub Polski"
-
- narrator III:
- Za jego największe dzieło literackie uważa się poemat pt. "O panu Czorlińscim co do Pucka po sece jechoł". Jest to humorystyczna opowieść przedstawiająca wady i poglądy Kaszubów. W nim to główny bohater śpiewa kaszubskiego marsza. Posłuchajcie hymnu - wykona go dla nas chór szkolny.
-
- Hymn kaszubski - H. Derdowski
-
- narrator I:
- Piękne lasy, czysta woda, świeże powietrze to podstawowe walory ziemi kaszubskiej. Atrakcyjne położenie, urocze krajobrazy oraz szczególna atmosfera przyciąga na Kaszuby rzesze turystów.
-
- narrator II:
- Na Kaszubach jest kilkanaście tysięcy większych i mniejszych jezior o przepięknych kształtach.
- Najbardziej popularne jest jezioro Wdzydze zwane "Kaszubskim Morzem" lub "Wielką Wodą". Na jego malowniczym brzegu usytuowany jest najstarszy w Polsce Skansen - Muzeum.
-
- narrator III:
- Na wędrówkę po przepięknej krainie kaszubskich jezior i lasów zapraszamy w piosence pt. "Kaszubskie jeziora"
-
- Piosenka "Kaszubskie jeziora"
-
- narrator I:
- Legendy kaszubskie przekazywane od wieków z ust do ust utrwalały wśród ludu pamięć najważniejszych wydarzeń i postaci historycznych. W czasach, gdy nie było jeszcze telewizji i radia, opowieści te uczyły rozróżniania dobra i zła, pokory wobec wszechwładnej przyrody oraz tłumaczyły to, co niezrozumiałe. Posłuchajmy legendy "Stworzenie Kaszub".
-
- "Legendy kaszubskie: - Janusz Mamelski (str. 7)
-
- narrator II:
- W różnych regionach naszego kraju występuje wiele tańców ludowych, które ukazują równocześnie piękno ruchu, piękno muzyki oraz treści słownej.
-
- narrator III:
- Na Kaszubach najbardziej znane tańce to: "Nasza Nenka", "Owczarz", "Dżek", "Okrąc so wkół", "Kowal" oraz taniec "Szewc", który za chwilę zaprezentują nam uczniowie naszej szkoły.
-
- Taniec "Szewc" - Z.Madejski, P. Szefka - "Kaszubskie pieśni i tańce ludowe"
-
- narrator I:
- Kaszubi mają swój odrębny język i od stuleci pielęgnują swoją odrębność kulturową. Dla rdzennych Polaków jest on niezrozumiały. Wynika to z innego akcentu oraz odmiennej gramatyki.
- Stopniowo zwiększa się liczba dzieci uczących się języka kaszubskiego w szkołach. Posłuchajcie wiersza "Moje strone"
-
- Wiersz "Moje strone" - Jan Piepka
-
- narrator II:
- Muzyka towarzyszy Kaszubom od zawsze. Do dziś zachowała się duża liczba pieśni i utworów muzycznych. Tutejsza ludność lubi się bawić, śpiewać, a muzyka kaszubska wciąż się rozwija. Zapraszam do wysłuchania utworu pt. "Hej Żeglarzu", wykona go chór szkolny.
-
- Piosenka "Hej Żeglarzu"
-
- Słowo końcowe:
Na zakończenie apelu chciałabym w kilku słowach przybliżyć jeden z elementów sztuki ludowej, a mianowicie wielobarwny haft kaszubski, który powstał prawie 100 lat temu. Ma siedem barw i każda z nich ma swoje znaczenie. Kolor: - czerwony oznacza miłość i krew, która płynie w żyłach
- żółty to piasek na plaży i słońce
- zielony to trawa i liście na drzewach
- błękitny to niebo
- niebieski to woda w jeziorze
- granatowy to morze przed burzą
- czarny to ziemia i noc
W kaszubskich haftach zawsze występują motywy roślinne, są to tulipany, owoce granatu, lilie i margaretki. Po apelu zapraszam wszystkich do obejrzenia naszej małej ekspozycji haftu kaszubskiego.
|
|
