Jedziemy na wycieczkę! Dzieci podskakują z radości, rodzice martwią się, a nauczyciel? Byłby najbardziej zadowolony, gdyby ta cała wyprawa już się skończyła! Jak zorganizować wycieczkę, aby była ona dla wszystkich pełna wrażeń, które chętnie się wspomina? Jednym z rozwiązań jest zaproponowanie dzieciom zabaw i to już w autokarze. Oto kilka propozycji zajęć, które można przeprowadzić w autobusie podczas podróży. - "Zła mapa"
Zabawa rozwijająca spostrzegawczość, zabawa w poszukiwanie - Opis zabawy
- W zabawie współpracują dzieci siedzące obok siebie. Każda para otrzymuje rysunek z określoną częścią trasy wycieczki. Zaznaczone są tam miejscowości, przez które przejeżdżamy, dodatkowo szczegóły w postaci jezior, wiatraków, lasków. Przy czym nie wszystko musi się zgadzać: wiatrak stoi na przykład w wiosce A, a nie w wiosce B, jeziora nie ma w ogóle po drodze, a o jednym mieście całkiem zapomnieliśmy... Dzieci muszą bardzo uważnie obserwować trasę, wyszukiwać błędy i korygować je na mapkach. Na koniec podróży wszyscy wspólnie oceniają pracę obserwatorów. Można przygotować małe upominki dla najlepszych obserwatorów.
- Wskazówki pedagogiczne
- Ponieważ w autobusie nie wszystkie dzieci siedzą przy oknie, konieczna jest współpraca: Jedno dziecko obserwuje drogę, inne notuje. W czasie przygotowań trzeba zwrócić uwagę na to, że pasażerowie po prawej stronie autobusu widzą co innego, niż ci, siedzący po lewej stronie.
- "Bębny"
Gra palcami; na sprawdzenie szybkości reakcji - Opis zabawy
- Dzieci siedzą na swoich miejscach w autobusie i wykorzystują siedzenie przed nimi jako bęben. Nauczyciel głośno zapowiada różne rodzaje bębnienia, które wykonywane są tak długo, aż dzieci nie usłyszą nowej komendy.
Palce: bębnimy na zmianę wszystkimi dziesięcioma palcami.
Prawo - lewo: Bębnimy czubkami palców tylko jednej ręki, szybko zmieniając prawą na lewą.
Trójka: Trzy razy bębnimy palcami prawej, potem trzy razy palcami lewej ręki.
Kostki: Bębnimy na zmianę kostkami prawej i lewej ręki.
Ogień: Unosimy obydwie ręce i poruszamy szybko wszystkimi palcami.- Wskazówki pedagogiczne
- Ponieważ bębnimy dosyć cicho, nie powstaje zbyt duży hałas, ale rytm przechodzi przez oparcie siedzenia na plecy dziecka, siedzącego z przodu, co jest dodatkową atrakcją. Poszczególne komendy muszą być najpierw dobrze przećwiczone, aby wszyscy wiedzieli, o co chodzi. Komendę "Ogień" powtarzają wszystkie dzieci, po to by oprócz wykonywanych ruchów mogły się też raz wykrzyczeć.
- "Pan Nowak Zmienia Skarpetki".
Zabawa pisemna - Opis gry
- Każda para ma kartkę papieru i podkładkę do pisania. Jedno dziecko, siedzące na przedzie, odczytuje przez mikrofon rejestracje mijanych samochodów, ale tylko litery (także po cyfrach, np. KJI000B). Kombinacje te zapisywane są przez pozostałe dzieci na kartkach, aż będzie ich około dwunastu. Ważne jest przy tym, aby czas na zanotowanie nie był zbyt krótki. Następnie dzieci wykorzystują litery do utworzenia słów, które dadzą w miarę sensowne zdania. Przykład: PNZ S - "Pan Nowak zmienia skarpetki"; KJI - "Królik jada irysy"; RAT - "Razem atakujemy twardzieli". Kiedy wszystkie dzieci skończyły, nauczyciel zbiera kartki, a potem odczytuje je wieczorem w schronisku.
- Wskazówki pedagogiczne
- Zabawa ta może być też przeprowadzona bez wykorzystania materiałów piśmienniczych, na przykład w czasie podróż autem z rodziną.
- "Parada przebojów"
Zabawa śpiewana - Opis gry
- Dzieci po prawej stronie przejścia tworzą jedną grupę, a dzieci po lewej stronie drugą grupę. Te dwie drużyny startują w zawodach śpiewaczych. Wcześniej musimy zwrócić uwagę, czy po obu stronach siedzi taka sama ilość dzieci. Jeśli po którejś stronie jest nieparzysta liczba uczniów, wtedy jedno dziecko może należeć do jury. Ciągniemy losy, która drużyna rozpoczyna zabawę. Do mikrofonu podchodzą na zmianę dzieci z obu stron i śpiewają jedną zwrotkę dowolnej piosenki. Uznajemy tylko takie, które dośpiewane zostały do końca. Drużyna, która nie może już wysłać żadnego zawodnika do mikrofonu, przegrywa.
- Wskazówki pedagogiczne
- Słuchanie własnego głosu przez mikrofon wymaga nie lada odwagi. Ale niektóre dzieci to uwielbiają. Dlatego też trzeba zapewnić w czasie tej gry całkowitą dobrowolność zgłaszania się. Szybko okaże się jak duży - lub mały - jest zasób piosenek u dzieci. Z pewnością śpiewne będą też znane wszystkim przeboje. Przy tym można spokojnie przymknąć pedagogiczne oko. Odcinek drogi nie może być zbyt trudny, gdyż dzieci muszą w czasie zabawy wstawać i przechodzić do przodu.
- "Podaj dalej kartę"
Zawody, zabawa sprawdzająca szybkość reakcji - Opis zabawy
- Po obu stronach przejścia musi siedzieć jednakowa ilość dzieci, które tworzą dwie drużyny. Potrzebujemy dwa komplety kolorowych kart, na których są wypisane liczby od 1 do 20. Karty każdej z drużyn mają inny kolor. Dzieci siedzące z przodu otrzymują wszystkie karty, najlepiej w małym pudełku. Także osoby na samym końcu autokaru mają jakieś pudełko. Gra rozpoczyna się: Pierwszą kartę podajemy sąsiadowi przy oknie, ten przekazuje ją do tyłu, a następnie karta wędruje do sąsiada przy przejściu itd. W ten sposób wszystkie dzieci otrzymują do ręki każdą kartę i podają ją dalej. W międzyczasie pierwsze dziecko trzyma już następną kartę w pogotowiu. Chodzi o to, która strona przetransportuje szybciej wszystkie numerki od 1 do 20 do tyłu. A przy tym nikomu nie wolno opuszczać swojego miejsca.
- Inna możliwość
- Mamy do dyspozycji cztery komplety kart i tworzymy również cztery drużyny, a więc karty podawane są tylko do tyłu. Dla młodszych dzieci jest to łatwiejsze do zrozumienia, ale drużyny siedzące przy przejściu mają ułatwione zadanie.
- Wskazówki pedagogiczne
- Ponieważ droga kart jest trochę skomplikowana, konieczne jest wcześniejsze dokładne wyjaśnienie i jedna lub dwie próby, którymi kieruje nauczycielka. Dzieci z pewnością niechętnie pozostaną na swoich miejscach, dlatego też tak ważne jest przećwiczenie. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest, aby każda karta przechodziła przez wszystkie ręce, gdyż w ten sposób zajmiemy każde dziecko.
- "Nadawanie imion"
Gra zapoznawcza, ćwicząca pamięć - Opis gry
- Z twardego kartonu przygotowujemy karty, na których wypisujemy dużymi literami imiona dzieci. Jeden gracz otrzymuje cały komplet kart i ma rozdać je odpowiednim dzieciom. Pozostali nie mogą nic mówić, nawet jeśli żadna nie pasuje. Innemu dziecku powierzamy skontrolowanie, czy wszystko jest w porządku. Dopiero wtedy mogą się zgłaszać dzieci, które otrzymał nieprawdziwe imię.
- Inna możliwość
- Jedno z dzieci rozdaje karty na chybił trafił, a dwójka innych porządkuje pomylone imiona.
- Wskazówki pedagogiczne
- Zaskakujące jest stwierdzenie, że nie wszystkie dzieci znają imiona swoich kolegów i koleżanek z klasy. Z pewnością nawet po kilku miesiącach wspólnej nauki będą pomyłki. Celem tej zabawy jest lepsze dostrzeganie i zapamiętywanie poszczególnych dzieci. Nie chodzi tutaj jednak o wyliczanie uczestnikom błędów, lecz o ich skorygowanie.
- "Przewodnik wycieczki"
Gra narracyjna, rozwijająca spostrzegawczość - Opis gry
- Jedno z elokwentnych dzieci przechodzi na przód autobusu i bierze mikrofon do ręki. Musi ono, tak jak przewodnik wycieczki, wyjaśniać dzieciom, co widzą po prawej i po lewej stronie. Aby nie było to zbyt nudne, można opowiadać wesołe i wymyślone rzeczy, na przykład: "Po lewej stronie widzą państwo stado krów. Te brązowe dają mleko na kakao, natomiast te białe - na jogurt. W tym celu trzeba krowy odrobinę podenerwować, aby były złe i miały kwaśną minę, a dzięki temu dawały kwaśne mleko... Po prawej stronie widzimy górkę, gdzie ludzie z nizin trenują wspinaczkę górską... Po około 5 min. Przewodnika zastępuje kolega lub koleżanka. Każdy z nich jest nagradzany brawami.
- Wskazówki pedagogiczne
- Ponieważ wiele dzieci nigdy jeszcze nie miało do czynienia z prawdziwymi przewodnikami, nauczyciel musi dokładnie wyjaśnić ich zadanie i jako pierwszy zademonstrować pilotowanie wycieczki. Nie wszyscy uczniowie poradzą sobie z tym zadaniem, ale znajdą się tacy, którym pomysł ten się spodoba. Pozostali bawią się równie dobrze w czasie przysłuchiwania się dziwnym opowieściom.
Dzieci chętnie uczestniczą w zabawach podczas podróżowania, stanowią one pewną atrakcję wspólnych wycieczek. Nauczycielom zaś zajęcia tego typu, pomagają opanować grupę, co wcale nie jest łatwe w przypadku dzieci młodszych. Poza tym większość proponowanych zabaw nie wymaga przemieszczania, co jest bardzo ważne ze względów bezpieczeństwa. Pisząc to opracowanie sięgnęłam do publikacji Pani Irene Flemming: Gry i zabawy na wycieczkę szkolną. Wyd. "Jedność" Kielce 1998. |
