Działa tylko w IE - sorry!    
     

Od czego zależy nastrój wiersza?

mgr Mirosława Stępniak


Lekcja języka polskiego w klasie VI szkoły podstawowej

Temat lekcji: Od czego zależy nastrój wiersza? - na podstawie utworu Juliana Tuwima pt. "Kapuśniaczek"

Cele ponadprzedmiotowe:

Uczeń:

  • twórczo rozwiązuje problemy;
  • efektywnie współdziała w grupie;
  • sprawnie komunikuje się.

Cele przedmiotowe:

  • odczytuje tekst poetycki (standard 1.1)
  • określa funkcje elementów charakterystycznych dla tekstu poetyckiego (standard 1.2)
  • pisze na temat i zgodnie z celem (standard 2.1)
  • wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić (standard 3.4)
  • posługuje się źródłem informacji (standard 4.1).

Metody pracy:

  • pogadanka,
  • praca z tekstem,
  • poszukująca,
  • ekspresyjna,
  • zajęć praktycznych.

Formy pracy:

  • grupowa,
  • indywidualna,
  • zbiorowa.

Materiały dydaktyczne:

  • wiersz Juliana Tuwima "Kapuśniaczek",
  • Słownik języka polskiego,
  • Słownik frazeologiczny języka polskiego,
  • Słownik wyrazów bliskoznacznych,
  • Słownik antonimów,
  • płyta z nagraniem deszczu,
  • zadania do pracy w grupach,
  • arkusze papieru, flamastry, kartki, kredki.

PRZEBIEG  LEKCJI

  1. ZAANGAŻOWANIE
    1. Lekcję rozpoczynam od scenki (prezentacja ucznia w nieprzemakalnym stroju, z parasolem w ręku). Jej celem jest wywołanie nastroju i skojarzeń związanych z deszczem.
    2. Wypowiedzi uczniów na temat uczuć, w jakie wprowadza je deszczowa aura.
    3. Ćwiczenia językowe: zapis synonimów (np. doskonały, radosny, romantyczny, pogodny, wesoły) i antonimów (np. apatyczny, ponury, zły, smutny, posępny).
    4. Działania twórcze uczniów oparte na swobodnej prezentacji deszczowego nastroju w formie prac plastycznych.
    5. Omówienie nastroju zawartego w pracach - tworzenie związków wyrazowych z czasownikami (nastrój: oddawać, wzbudzić, wywołać, popsuć, zmącić).

     
  2. BADANIE
    1. Przedstawienie uczniom celu lekcji.
    2. Zapoznanie z utworem J. Tuwima "Kapuśniaczek".
    3. Wyjaśnienie słowa "kapuśniak, kapuśniaczek".
    4. Zbadanie rozumienia i rozróżniania pojęć: autor, podmiot liryczny, bohater wiersza.
    5. Przypomnienie poznanych środków stylistycznych: epitet, animizacja, personifikacja, porównanie, onomatopeja.

     
  3. PRZEKSZTAŁCANIE
      Podział klasy na 6 grup i przydział zadań. Każda z pięciu grup ma za zadanie wyszukać i nazwać przydzielony jej środek stylistyczny oraz omówić jego funkcję w tekście. Szósta grupa wyszukuje wyrazy nazywające bohatera utworu. Wybranie lidera grupy.

     
  4. PREZENTACJA
    1. Uczestnicy grupy przyklejają wyniki wspólnej pracy na arkuszach, zaś jej przedstawiciel prezentuje efekty końcowe.

       kapuśniaczek
       
      epitety animizacja personifikacja porównanie onomatopeja bohater
      wesoły milion
      drobne, wilgne
      muszki
      szare worki
      mokry, mżący
      maczek
      wodnisty puszek
      rośny pył
      siwy
      kapuśniaczek
      młodziutki
      deszczyk
      dorosły deszcz
      fruwające kropki
      kapanina biedna      		 skacze
      fruwające
      dziobać
      puszyć się      		 by chciały
      chciałyby
      marzy      		 kapuśniaczek
      jak
      wesoły milion...
      kapuśniaczek
      jakby
      mokry, mżący
      maczek      		 fruwać
      lunąć
      chlustać
      rozpluskać się
      rozlać się      		 muszki
      maczek
      puszek
      deszczyk
      kropki
      kapanina
      kropla

       
    2. Omówienie funkcji środków stylistycznych (wrażenia wzrokowe, słuchowe, wyobraźnia, zdrobnienia).
    3. Wskazanie zwrotki wiersza, która najdokładniej oddaje fragment nagrania deszczu z płyty "Odgłosy natury".
    4. Omówienie różnych sposobów wywołania tego samego nastroju w sztuce: malarstwo - barwa, kształt; poezja - słowo; muzyka - dźwięk.

     
  5. PODSUMOWANIE
      Korzystając ze słownictwa i materiałów, jakie pojawiły się na lekcji, uczniowie redagują kilkuzdaniową notatkę odpowiadającą na pytanie postawione w temacie lekcji.

     
  6. PRACA DOMOWA
      Opis deszczowego dnia.