Moje rozważania są konkluzją obserwacji i badań ankietowych, które we własnym zakresie przeprowadziłam z losowo wybraną grupą słuchaczy edukacji dorosłych. Jestem długoletnią nauczycielką języka rosyjskiego w liceum ogólnokształcącym. Obecnie uczę w liceum dla dorosłych wieczorowym i zaocznym. Wiemy wszyscy, że z nauczaniem języka rosyjskiego w szkołach polskich bywało różnie: od przymusu do usunięcia go z programów szkolnych. W mojej praktyce zawodowej rzadko spotykałam się z niechęcią ze strony uczniów do uczenia się języka rosyjskiego, może dlatego, że traktowałam rosyjski jako jeszcze jeden język obcy, a nie nośnik określonej ideologii. Tak starałam się pokierować procesem nauczania, aby moi uczniowie z nauki tego języka mieli określone korzyści: zdawali rosyjski na egzaminach dojrzałości - ustnym i pisemnym i jako język obcy na egzaminach wstępnych na wyższe uczelnie. Na obleganych kierunkach uniwersyteckich, takich jak: prawo, ekonomia, zarządzanie, egzamin z języka obcego był wysoko punktowany i dobrze zdany egzamin pisemny z języka podwyższał ogólną punktację za egzamin wstępny. Po przemianach jakie nastąpiły w naszej rzeczywistości w latach 80-tych i 90-tych, kiedy to swoboda wyboru stała się niezbywalnym prawem każdego ucznia, nastąpiło odpolitycznienie procesu edukacji. Po bardzo złej passie dla języka rosyjskiego, kiedy to naukę tego języka uważano za bezcelową, ponieważ kojarzyła się jedynie z ideologią, ostatnio w mojej praktyce szkolnej i lektoratu na wyższej uczelni, obserwuję spore zainteresowanie nauką rosyjskiego. Od paru już lat, również media dostrzegły i podjęły problem celowości znajomości języka rosyjskiego dla kontaktów biznesowych. Tytuły tych publikacji są znamienne: "Rosyjski wraca do łask" - Newsweek [1], "Dawniej prawie obowiązkowy, teraz potrzebny" - Życie Warszawy [2], "Wraca do łask" - Dziennik Bałtycki [3] i inne. Poza tym na rynku księgarskim pojawiło się bardzo dużo nowych pomocy do nauki języka rosyjskiego, wśród nich także renomowanych firm wydawniczych takich jak: PONS, LANGENSCHEIDT itp. Zmiany te wywołane innym widzeniem języka rosyjskiego przez Polaków zainteresowały mnie na tyle, że postanowiłam się dowiedzieć co myślą na ten temat moi słuchacze i jak oni postrzegają te zmiany. W tym celu opracowałam ankietę wyboru składającą się z 10 pytań. Formułując pytania chciałam skłonić uczestników badania do odpowiedzi subiektywnych, ale też do wniosków ogólnych dotyczących widzenia przez nich nauczania języka rosyjskiego. Ankietowałam 90 osób wybranych losowo, słuchaczy ostatnich i przedostatnich semestrów liceum wieczorowego i zaocznego. Ankietowani, byli to ludzie dorośli w różnym wieku, od całkiem młodych do ludzi starszych (35-45 lat), o różnym statusie społecznym, tak ludzie zamożni (właściciele firm) jak i bezrobotni, w różnej sytuacji rodzinnej, w tym matki samodzielnie wychowujące dzieci. Wszystkie te osoby były mi znane już wcześniej, poznałam ich sytuację życiową.  Z analizy ankiety wynika, że większość moich słuchaczy zaczęła naukę języka rosyjskiego w liceum i nauka nie była dla nich trudna (pyt. 1-2). Zdecydowana większość uważała, że w warunkach szkoły dla dorosłych można się nauczyć języka rosyjskiego, choćby w stopniu podstawowym. Pytania od 1-7 dotyczą nauki szkolnej, natomiast pytania 8, 9, 10 skłaniają do refleksji o przydatności tej nauki, czy znajomość języka rosyjskiego jest poszukiwaną kwalifikacją i czy warto rozszerzać tę znajomość o język biznesowy. W większości moi słuchacze odpowiedzieli twierdząco. Wyniki tej ankiety pozwalają mi sądzić, że w świadomości społecznej zmienił się stosunek Polaków do nauki języka rosyjskiego w szkole. Słuchacze traktują ten język jako język obcy, który przydaje się w różnych sytuacjach, zwłaszcza biznesowych. Upływający czas, zmiany ekonomiczne zdjęły z niego polityczne piętno, a jego znajomość może być poszukiwaną kwalifikacją. Uczmy się rosyjskiego, bo ja sugeruje Krystyna Romanowska [4], miejsca pracy czekające na Polaków znających język rosyjski mogą wkrótce zostać zajęte przez Białorusinów i Ukraińców znających język polski.
- [1] Krystyna Romanowska, Język biznesu. Rosyjski wraca do łask. Gdy rosyjski był obowiązkowy, Polacy nie chcieli się go uczyć. Teraz potrzebują go
i chcą się uczyć, ale nie mają gdzie, Newsweek, 07.10.2001 r.- [2] Aleksandra Goździk, Dawniej prawie obowiązkowy, teraz potrzebny, Życie Warszawy, 23.04.1997 r.
- [3] L.K., Wraca do łask, Dziennik Bałtycki, 13.11.2001 r.
- [4] Krystyna Romanowska, Język biznesu. Rosyjski wraca do łask. Gdy rosyjski był obowiązkowy, Polacy nie chcieli się go uczyć. Teraz potrzebują go
i chcą się uczyć, ale nie mają gdzie, Newsweek, 07.10.2001 r.
|
