Działa tylko w IE - sorry!    
     

Z epileptykiem w klasie

mgr Dorota Zasada


Epilepsja w ogólnym pojęciu

Epilepsja wyraz z języka greckiego oznacza padaczkę. Termin ten dla wielu ludzi wiąże się z przekonaniem, że padaczka jest chorobą uniemożliwiającą normalną naukę, pracę czy zachowanie.

Choroba ta nie dotyczy osób nią dotkniętych i lekarzy, jest schorzeniem, nie tylko medycznym. Niesie ona z sobą także społeczno-psychologiczne skutki, wynikające z postaw społecznych ludzi.

Stosunek społeczeństwa do tego zaburzenia zarówno z punktu widzenia medycznego, jak i społecznego bywa bardzo często niewłaściwy. Odnosi się do tych, którzy wiedzą bardzo mało o padaczce lub mają niewielki kontakt z osobami chorymi.

To, że chory wie, że jego zaburzenie nie jest chorobą psychiczną, wrodzoną, dziedziczną czy zwyrodnieniową, że napad padaczkowy może trwać sekundy lub minuty, że u ogromnej większości osób napady nie występują w ciągu tygodni, miesięcy czy lat, kiedy dziecko czy dorosły może się zachowywać, uczyć, pracować jak zdrowy członek społeczeństwa, to wszystko niewiele zmienia w odbiorze społecznym padaczki i osoby nią dotkniętej.

Większość ludzi z padaczką, a dotyczy to około 90% ludzi chorych może się normalnie uczyć, pracować, brać udział w życiu społecznym - pod warunkiem przestrzegania pewnych zasad postępowania, o których będzie mowa w dalszej części tej broszurki, będących pewnym ograniczeniem, jednakże tego typu ograniczenia dotyczące także ludzi cierpiących na inne schorzenie jak np. cukrzycę, choroby wątroby czy alergie.

Istotą padaczki jest nagłe zaburzenie czynności w pewnej grupie komórek wewnętrznych w mózgu. Towarzyszy temu większa niż zwykle, czynność elektryczna wyzwalana przez te komórki. Zależnie od miejsca w obszarze mózgu, w którym zaburzenie czynności komórek występuje, i od szybkości, z jaką czynność elektryczna rozchodzi się na sąsiednie obszary mózgu, mamy do czynienia ze zróżnicowanym obrazem napadu. Napady padaczkowe mogą się przejawiać najrozmaitszymi zaburzeniami i objawami.

Medycyna nasza rozróżnia około 40 postaci napadów. Jedne z nich często, inne należą do rzadkości i nawet przez niewiele lat nie są rozpoznawane jako padaczka.

Padaczka jest schorzeniem, które stanowi duże obciążenie ekonomiczne dla chorego, jego rodziny i społeczeństwa. Padaczka jest najczęstszym poważnym zaburzeniem neurologicznym.

Wskaźnik europejski zachorowań określany jest na około 1% populacji, co oznacza, że w Polsce mamy około 400 tysięcy osób, u których napady powtarzają się. Natomiast liczba osób, u których wystąpienia napadu określa się raz na całe życie może wzrastać niejednokrotnie nawet do milionów zachorowań.

Po wystąpieniu pierwszego napadu nigdy nie ma pewności czy napad się nie powtórzy i kiedy.

Dane statystyczne wskazują, że największa ilość nowych zachorowań notowana jest u dzieci najmłodszych (pierwsze lata życia) i u osób starszych.

Napady padaczkowe i ich klasyfikacja

Bardzo popularny jest uproszczony podział napadów padaczkowych na duże i małe. Napad duży jest zwykle odpowiednikiem napadu toniczno-klonicznego, zwanego w języku francuskim grand mal - wielka choroba. Pojęciem napadu małego obejmuje się wszystkie inne postacie napadów padaczkowych. W rzeczywistości liczba różnorodnych postaci napadów padaczkowych jest duża i mająca odmienne charakterystyki. Krótkie opisy kliniczne najczęstszych napadów są przytoczone niżej według obowiązującej klasyfikacji:

  1. Napady częściowe (napady o początku ogniskowym) - występują wówczas, gdy wyładowanie napadowe pojawia się w określonej okolicy mózgu i przynajmniej początkowo ogranicza się tylko do tej okolicy. W tej grupie rozróżnia się:
    1. Napady częściowe z objawami prostymi, w czasie których chory nie traci świadomości. W zależności od struktur mózgowych objętych wyładowaniem napadowym wyróżnia się napady:
      • ruchowe (niekiedy sprowadzające się zaledwie do drgań kciuka i kąta ust, czasem bardziej skomplikowane, ze zwrotem gałek ocznych i głowy do boku, lub bardzo rzadko, innymi specyficznymi zaburzeniami ruchowymi. np. mowy),
      • zmysłowe (polegające na rozmaitych doznaniach wzrokowych, słuchowych, smakowych, węchowych lub czuciowych, mają one zwykle dość charakterystyczne, stereotypowy przebieg),
      • wegetatywne (z takimi objawami ze strony układu wegetatywnego jak nagle występujące nadmierne wydzielanie śliny, ostre bóle brzucha u małych dzieci, itp.),
      • mieszane (tj. składające się z objawów zaliczonych do dwu lub trzech powyższych podgrup).
    2. Napady częściowe z objawami złożonymi. W przeciwieństwie do poprzednich napady te przebiegają zwykle z zaburzeniem świadomości, choć nierzadko tylko z jej przymgleniem. Oznacza to, że pacjent w czasie trwania napadu może częściowo odbierać i zapamiętywać bodźce płynące z otoczenia, a nawet reagować na nie w sposób zupełnie właściwy. Te napady cechują się szczególnym bogactwem napadów, ich źródłem są zwykle nadmierne wyładowania bioelektryczne, pojawiające się w płacie skroniowym (stąd potoczna nazwa "napady skroniowe"). Wśród najczęściej spotykanych postaci tych napadów należy wymienić:
      • napady wyłącznie z zaburzeniami świadomości,
      • napady intelektualne - przebiegają one wśród doznań marzeniowych, snopodobnych, z poczuciem czegoś już przeżytego, znanego, lub też odwrotnie - dobrze znane sytuacje czy otoczenie (np. własny pokój) wydają się zupełnie nowe, nieznane, nierzadko są to jakby napływy niezwykle żywych wspomnień z dawnych lat,
      • napad z zaburzeniami psychosensorycznymi tj. z rozmaitego rodzaju zaburzeniami widzenia, słuchu, orientacji przestrzennej, co do własnego ciała itp.,
      • napady z zaburzeniami psychoruchowymi, tj. automatyzmami ruchowymi, polegającymi zwykle na stereotypowym wykonywaniu dość prostych czynności (np. ruchy żucia, odpinanie i zapinanie guzików, szukanie czegoś w torebce lub kieszenie itp.),
      • napady mieszane, na które składają się objawy z różnych podgrup napadów.
    3. Napady mieszane, wtórne uogólnione. Dochodzi do nich wtedy, gdy ograniczone początkowo wyładowanie padaczkowe uogólnia się i obejmuje cały mózg. Po krótko zwykle trwających objawach napadu częściowego następuje zupełna utrata świadomości i pojawia się napad drgawkowy, najczęściej toniczno-kloniczny. Zdarza się, że objawy napadu częściowego, poprzedzający napad uogólniony, trwają tak krótko, że nawet chory nie może ich zauważyć i zapamiętać. Niekiedy objawy napadu częściowego ujawniają się dopiero wtedy, gdy przepisane leki zahamują uogólnianie się tych napadów.
  2. Napady pierwotne uogólnione, tj. bez umiejscowionego napadu. Napady te, o różnorodnym obrazie klinicznym, przebiegają zawsze z utratą świadomości; leżące u nich podłoża wyładowania bioelektrycznego obejmują najczęściej od razu cały mózg. Utrata świadomości jest pierwszym lub jedynym objawem napadu. W bardzo uproszczonym podziale można wyróżnić napady nie drgawkowe (zalicza się do nich napady nieświadomości, chociaż chociaż ogólniejszym znaczeniu takie napady częściowe o objawach prostych lub złożonych) oraz drgawkowe. Wśród tych ostatnich najczęściej jest uogólniony napad toniczno-kloniczny, zwany także potocznie napadem dużym w przeciwieństwie do napadów nie drgawkowych, nazywanych małymi. W omawianej grupie napadów pierwotnie uogólnionych wyróżnia się następujące postacie:
    1. Napady nieświadomości. Objawiają się one najczęściej tylko bardzo krótkotrwałą utratą świadomości. Niekiedy wyłączeniu świadomości mogą towarzyszyć inne objawy, np. drganie powiek, nagłe wyprostowanie bądź drgnięcie ciała lub (bardzo rzadko) mimowolne oddanie moczu. Ten typ napadów jest szczególnie częsty u dzieci, zarówno zarówno wieku przedszkolnym, jak i szkolnym. W czasie napadu dziecko nieruchomieje, zamiera w jakiejś pozie, wygląda, jakby zamyśliło się lub zapatrzyło w odległy punkt. Czas trwania napadu jest z reguły krótki i wynosi od 5 do 20 s. Po jego ustąpieniu dziecko natychmiast powraca do przerwanej napadem czynności (zabawy, pisania itp.). Często dzieci nie zdają sobie sprawy z przebytego napadu i przerwy w strumieniu świadomości. Jeśli czas trwania napadu jest krótki, a częstość niewielka, łatwo można w ogóle przeoczyć fakt wystąpienia tych napadów. Bywa też, że napad staje się przyczyną karcenia dziecka za "zagapienia się". Zdarza się, że obok napadów nieświadomości u tego samego chorego występują inne postacie napadów uogólnionych, przy czym najczęściej są to napady duże. Te ostatnie mogą niekiedy pojawiać się w okresie pokwitania u dziecka, które poprzednio miało tylko napady nieświadomości. Wynika stąd konieczność otoczenia dzieci w tym okresie szczególnie staranną opiekę lekarską.
    2. Napady masywne miokloniczne są to nagłe, wydatne i silne "zrywania", skurcze symetrycznych, różnie rozległych grup mięśni ciała, powodujące gwałtownych ruch (np. nagłe przywodzenie obu ramion i zgięcie w łokciach lub odwrotnie - wyprostowanie rąk z wyrzuceniem trzymanego przedmiotu, a czasem nawet gwałtowne rzucenie się chorego na podłogę).
    3. Napady zgięciowe lub "skłonów" występują u małych dzieci, zwykle w pierwszym roku życia i polegają na nagłym podkurczaniu nóg ze zgięciem rąk i skłonem głowy ku przodowi.
    4. Napady kloniczne - wiodącym objawem tego napadu są uogólnione rytmiczne drgawki całego ciała.
    5. Napady toniczne polegają na silnym kurczu mięśni całego ciała, trwającym od kilku do kilkunastu sekund.
    6. Napady toniczno-kloniczne są to właśnie napady duże, grand mal, właściwe jedyne, jakie rozpoznawane są przez laików jako typowe dla padaczki. Napad taki zaczyna się nagłą utratą świadomości; jednocześnie pojawia się faza toniczna z bardzo silnym napięciem wszystkich mięśni ciała. Na początku tej fazy chory wydaje czasem nieartykułowany głos lub krzyk, wywołany przedzieraniem się wypieranego z klatki piersiowej powietrza przez krtań zamkniętą napiętymi więzadłami, tzw. strunami głosowymi. Krzyk taki jest nieświadomy i nie oznacza wcale, że chory odczuwa ból lub lęk. W tej samej chwili (lub nawet wcześniej) dochodzi do upadku, jeśli napad zaskoczył chorego np. w pozycji stojącej. Chory może być w tej fazie nadmiernie wyprostowany, wygięty ku tyłowi, a czasem odwrotnie - podkurcza uda i unosi górną część tułowia i głowę. Zdarza się, że przygryza język. Oddychanie jest zatrzymane, a ogromny wysiłek mięśni pochłania bardzo szybko tlen zawarty w krążącej krwi: skóra chorego (zwłaszcza twarzy i rąk) oraz wargi stają się sine. Po kilku-kilkunastu sekundach faza toniczna zaczyna się przekształcać w fazę kloniczną: pojawiają się rytmiczne drgawki (skurcze) z naprzemiennym rozluźnieniem mięsni ciała. Drgawki te stopniowo stają się coraz rzadsze, maleje ich amplituda i wreszcie napięcie mięśni wiotczeje, pojawia się głęboki chrapliwy oddech. W czasie napadu dochodzi także do nadmiernego wydzielania śliny, (która wskutek głębszych oddechów bywa pienista), a niekiedy - do mimowolnego oddania moczu, co zdarza się szczególnie wtedy, gdy chory ma pełny pęcherz. Po ustąpieniu drgawek klonicznych pozostaje śpiączka: chory nie reaguje na żadne bodźce, w tym także bólowe. Zwykle dość szybko chory zaczyna odzyskiwać świadomość. W tym okresie mogą pojawiać się ruchy mlaskania, żucia, przełykania, wreszcie chory próbuje zorientować się w sytuacji, otoczeniu i zaczyna odpowiadać na pytania. Czas trwania  takiego  napadu - dla świadków subiektywnie  zwykle  bardzo  długi - w rzeczywistości nie przekracza
      2-3 min. Bezpośrednio po napadzie chorzy skarżą się na ból głowy, osłabienie, bóle mięśni oraz senność. Nierzadko potrzebują oni wówczas krótszego lub nieco dłuższego snu, po którym zwykle wraca dobre samopoczucie. Podkreślić należy, że stosowane leczenie, - jeśli nie zahamuje w ogóle wystąpienia napadów - może znacznie złagodzić ich przebieg, nawet tak dalece, że występują nie wszystkie fazy napadu dużego, dużego chory po napadzie bardzo szybko wraca do normalnego stanu. Napady takie nazywa się poronnymi napadami dużymi. Chorzy najczęściej mają poczucie przebytego napadu, choć lekki napad toniczno-kloniczny w czasie snu może przejść niezauważony.
    7. Napady atoniczne przebiegają z nagłą utratą napięcia mięśniowego. Chory nagle, "jak kosa podcięty", osuwa się na ziemię. Czas trwania tych napadów jest zwykle bardzo krótki; nierzadko chorzy wstają natychmiast po upadku.
    8. Napady akinetyczne są bardzo rzadkie, polegają na krótkotrwałym zahamowaniu ruchów.
  3. Napady jednostronne lub przeważnie jednostronne. Występują one niemal wyłącznie u małych dzieci. Są to z reguły napady drgawkowe, ograniczone do jednej połowy ciała; mogą pojawić się naprzemiennie raz po jednej, raz po drugiej stronie. Napad przygodny (izolowany, pojedynczy) jest to napad padaczkowy, który pojawił się tylko raz i więcej nie powtórzył. Najczęściej jest to pierwotnie uogólniony napad toniczno-kloniczny (tj. duży), sprowokowany zadziałaniem jakiegoś przypadkowego czynnika (nadużycie alkoholu, zatrucie, uraz, znaczny niedobór snu itp.), chociaż czynnik taki nie zawsze da się określić, a rodzaj napadu może być inny niż duży. W każdym razie taki pojedynczy napad nie pozwala jeszcze na rozpoznanie padaczki.

Najczęstsze przyczyny powstawania choroby. Okoliczności i czynniki wyzwalające napady padaczkowe

Mimo szybkiego rozwoju wiedzy medycznej i metod diagnostycznych większości chorych nie można określić czynnika, który doprowadził do pojawienia się padaczki. Przypadki takie stanowiące około 80% ogółu chorych, zalicza się do grupy padaczki o nieustalonym pochodzeniu, tj. skrytopochodnej. Jeśli powtarzające się napady są następstwem określonej choroby lub uszkodzenia mózgu, używa się terminu padaczka objawowa. Czynniki prowadzące do zmian mózgowych, będących źródłem wyładowań padaczkowych, są nader liczne, choć odmienne w różnych okresach życia.

Jeszcze przed urodzeniem mózg płodu może ulec uszkodzeniu w następstwie niektórych chorób matki (np. różyczka), zadziałanie pewnych substancji chemicznych (w tym także i leków) oraz wszelkich innych urazów lub stanów prowadzących do niedotlenienia płodu.

Działanie różnych czynników szkodliwych jest szczególnie groźne w czasie pierwszych miesięcy ciąży i dlatego to zaleca się kobietom ciężarnym ogromna ostrożność ostrożność używaniu leków oraz unikanie urazów lub zatruć. Do padaczkorodnego uszkodzenia mózgu może dojść w okresie porodu, zwłaszcza przedwczesnego lub powikłanego. Bezpośrednim powodem tego uszkodzenia może być niedotlenienie mózgu związane z tzw. zamartwicą lub krwawieniem wewnątrzczaszkowym noworodka. Padaczka w następstwie urazu okołoporodowego ujawnia się zwykle w ciągu pierwszych pięciu lat życia, lub też -znacznie rzadziej - w okresie pokwitania.

Wśród czynników padaczkowych działających w ciągu życia osobniczego do najczęściej spotykanych należą: ciężkie urazy głowy, szczególnie połączone z bezpośrednim obrażeniem tkanki mózgowej (rany postrzałowe, stłuczenia mózgu), rzadziej przebiegające wyłącznie z objawami wstrząśnienia mózgu.

Urazy lekkie, bez utraty świadomości i innych objawów wstrząśnienia mózgu, nie powodują w zasadzie pojawienia się padaczki i ich rola jest często przeceniana. Dzieje się tak, ponieważ padaczkę nabytą (np. pourazową) uważa się za mniej wstydliwą niż o nieznanym pochodzeniu, o której można mniemać, że jest wrodzona. Zdarza się także, że chory doznaje urazu głowy w następstwie pierwszego życiu napadu padaczkowego.

Jeśli związek przyczynowy miedzy padaczką i urazem jest niewątpliwy, mówi się o padaczce pourazowej. Pojawia się ona zwykle przed upływem 2-5 lat od chwili doznania obrażeń mózgu. Wszelkie działanie mające na celu zmniejszenie ryzyka wypadku i urazu zapobiega jednocześnie padaczce pourazowej. Do takich posunięć zaliczyć można np. ograniczenie szybkości pojazdów mechanicznych używanie pasów bezpieczeństwa, stosowanie kasków ochronnych, budowanie bezkolizyjnych przejść przez jezdnie, ograniczenia zabaw dzieci na utwardzonych (asfaltowych lub betonowych) placach itp. Jeśli doszło do urazu, szybka i fachowa pomoc lekarska oraz dłuższe systematyczne leczenie chorych obarczonych wysokim ryzykiem pojawienia się padaczki przyczyniają się do skutecznego zapobiegania padaczce pourazowej.

Rozmaite choroby zapalne opon mózgowych i mózgu są kolejną przyczyną padaczki. Po przebyciu takiej choroby (podobnie jak po ciężkim urazie) może dojść do powstania blizny w tkance mózgowej; otaczające ją nadmiernie pobudliwie neurony mogą utworzyć ognisko padaczkowe. Spadek częstości bakteryjnych zapaleń opon mózgowych i mózgu, szybkie ich wykrywanie i leczenie są elementami zapobiegającymi późniejszemu pojawieniu się padaczki. Znaczenie profilaktyczne mają także szczepienia ochronne przeciwko niektórym chorobom wirusowym (odra), powodującym niekiedy zapalenia mózgu.

Napady padaczkowe pojawiające się po raz pierwszy w wieku dojrzałym mogą być objawem chorób naczyń krwionośnych lub guza mózgu (nowotwór, ropień, cysta pasożytnicza). Padaczka występująca w takich przypadkach jest padaczką typowo objawową, tj. stanowi tylko jeden z objawów podstawowej choroby mózgu.

Szybkie wykrycie rzeczywistej przyczyny pojawienia się napadów pozwala najczęściej na podjęcie skutecznej interwencji leczniczej. Dlatego też chorzy z padaczką późną (tj. pojawiającą się po 20 roku życia) muszą być poddani szczególnie dokładnemu badaniu lekarskiemu.

Epileptycy, u których przebieg choroby jest czynny czyli napady powtarzają się często, są stanie określić czy rozpoznać czynniki i okoliczności wywołujące napady. Określa się je jako tzw. padaczki odruchowe. Mogą być spowodowane nagłymi głośnymi dźwiękami, nagłymi bodźcami dotykowymi, jak również pod wpływem błysków świetlnych.

Sporadycznie mogą być również wywołane określoną muzyką (melodią) lub gorącą kąpielą.

Czynniki ogólniedziałające to:
  • brak odpowiedniego wypoczynku (niewyspanie się),
  • okres okołomiesiączkowy,
  • zaburzenie hormonalne,
  • zażywanie leków wywołujących drgawki,
  • głód,
  • długotrwała praca fizyczna,
  • sytuacje wywołujące stres,
  • przebywanie w ostrym słońcu (przegrzanie głowy i całego ciała),
  • alkohol,
  • duże ilości mocnej kawy,
  • mocna herbata,
  • palenie papierosów.

Ogólnie rozróżnia się dwa tzw. stany poprzedzające napady.

Stan długotrwały charakteryzujący się złym samopoczuciem, bólami głowy, rozdrażnieniem trwającym kilka, a nawet kilkanaście godzin. Stan taki określa się mianem prodromu. Drugi to stan trwający bardzo krótko (kilka sekund) pojawiający się tuż przed napadem. Nosi on nazwę aury. Aury określane są jako odczucie chwilowego przebiegu prądu w głowie, stanu niepokoju, przyjemności, czy też dziwnego smaku, zapachu, odczucia na ciele, to "coś dziwnego" co dzieje się z chorym i trwa kilka sekund. Stan chorego po napadzie padaczkowym uzależniony jest od rodzaju i charakteru napadu.

Niekiedy chory po napadzie nieświadomości odzyskuje ją natychmiast i może kontynuować czynności, które wykonywał przed chwilą.

Po napadzie toniczno-klonicznym chory może odzyskać sprawność już po kilku minutach, ale może to trwać nieco dłużej.

Epileptycy po napadzie zwykle zapadają w sen, nie należy ich budzić, towarzyszą im często bóle głowy, a ich sprawność intelektualna może być zachwiana jeszcze przez dłuższy czas nawet do kilku dni.

Pomoc choremu czasie napadu padaczkowego

  • należy zachować spokój; napad najczęściej mija po 2-3 minutach,
  • zapewnić choremu bezpieczne miejsce i spokój,
  • ułożyć chorego na boku w tzw. pozycji bezpiecznej; pozwala ona zabezpieczyć chorego przed zakrztuszeniem lub zadławieniem się,
  • należy zabezpieczyć głowę chorego przed urazami; nie należy przyciskać go mocno do podłoża,
  • nie należy wciskać nic twardego między zęby,
  • należy zawiadomić pogotowie ratunkowe gdy napad się przedłuża i trwa ponad 7 minut.

Epileptyk w klasie, szkole, grupie rówieśniczej

Rozpoznanie padaczki wzbudza często u rodziców postawy nadopiekuńcze. Są one bardzo niekorzystne, gdyż dziecko chore na chorobę przewlekłą musi być przygotowane na pokonywanie większych trudności życiowych niż jego zdrowi rówieśnicy. Właściwe i wcześnie leczona padaczka nie odbiera chorym szans rozwoju. Szanse takie odebrać mu może jednak nieprzychylnie nastawione lub niedoinformowane społeczeństwo: rodzice, szkoła, służba zdrowia. W każdym przypadku wspólną troską rodziców, nauczycieli, lekarzy i samego chorego dziecka, winno być uzyskane przez nie możliwie jak najlepszego wykształcenia dostosowanego do jego indywidualnych możliwości. Ograniczenia trybu życia u dzieci chorych na padaczkę zależą głównie od przebiegu choroby. U chorych leczonych skutecznie nie odbiegają istotnie od ograniczeń jakim podlegają inne, zdrowe dzieci. Aktywność ruchowa, w tym amatorskie uprawianie sportu (poza sportami walki) nie jest tu przeciwwskazana, a nawet korzystna. Dzieciom można pozwolić na grę w piłkę nożną, jazdę na rowerze poza drogami publicznymi, lekkoatletykę. Możliwe jest także pływanie w basenie pod warunkiem zapewnienia indywidualnej fachowej opieki. Ograniczenia powinny być zredukowane do niezbędnego minimum, a ich zakres zależy od wieku dziecka i wyników leczenia. Dzieci leczone skutecznie mogą uczestniczyć w obozach i koloniach letnich pod warunkiem zapewnienia regularnego przyjmowania leków i poinformowania o chorobie wychowawców.

Epilepsja - trudności w nauce

Trudności te przejawiają się w poprawnym pisaniu, płynnym wypowiadaniu się, rozumowaniem na materiale liczbowym.

Obniżony poziom percepcji słuchowej, słuchu fonematycznego, ogólna sprawność manualna, graficzna. Co za tym idzie wolniej pracują, ze względu na zażywanie leków, mogą u nich występować wahania w koncentracji, uwagi.

Zadaniem rodziców, wychowawcy jest skierowanie epileptyka na badania do Poradni Pedagocziczno-Psychologicznej, następnie zapoznanie z wynikami badań nauczycieli przedmiotowych.

Niezbędne jest w takich przypadkach stosowanie dodatkowej ukierunkowanej pracy usprawniającej proces dydaktyczny. Wskazana byłaby praca z tymi dziećmi na zajęciach wyrównawczych.

Podczas lekcji, sprawdzianów i egzaminów należałoby zminimalizować bodźce wywołujące stres u tych dzieci, zindywidualizować metody pracy i oceniania.

Praca z dzieckiem chorym na epilepsję - rola wychowawcy

Dzieci chore na epilepsję mogą mieć kłopoty z zaadoptowaniem się w środowisku rówieśników. Wychowawca powinien umiejętnie pokierować grupą rówieśniczą, by zaakceptowała koleżankę czy kolegę z ich odmiennością poprzez umiejętne wprowadzenie w problemy ludzi z epilepsją, pomoc w zrozumieniu trudności dziecka chorego oraz uświadomienie rówieśnikom, jaki, wysiłek podejmują dzieci, które skazane są na codzienne spożywanie leków oraz kontrolowanie i unikanie okoliczności, które prowadzić mogłyby do ataków.

Rolą wychowawcy jest również dać dziecku szansę pozytywnego wyróżnienia się, pokazania jego postaci nie tylko przez problemy wynikające z jego problemu zdrowotnego, co może sprawić, że rówieśnicy łatwiej zaakceptują jego wyjątkowe prawa w klasie.

Wychowawca powinien kontrolować także, czy najbliższe relacje tych dzieci w grupie rówieśniczej są prawidłowe, a mianowicie, czy kolega, koleżanka, z kim dziecko siedzi w klasie może pomóc mu w pokonywaniu trudności, a co za tym idzie, dziecko może czuć się pewniej i bezpieczniej w klasie.

Bardzo ważne jest to, czy od samego początku nauczymy dzieci odpowiedniej tolerancji i rozbudzimy ich wrażliwość na problemy innych.

Podsumowanie

Pamiętajmy, że dziecko chore na epilepsję tak, jak zdrowe dzieci może normalnie funkcjonować w środowisku, naszym zadaniem jest wspomaganie jego rozwoju intelektualnego.

Nie traktujmy jego choroby, jako przyczyny wszystkich niepowodzeń i problemów, wspierajmy je w działaniach i pomóżmy im "pozytywnie się odnaleźć".

Przygotowując uroczystości klasowe, wycieczki, wyjazdy pamiętajmy o angażowaniu dziecka chorego w ich przygotowanie na takich samych prawach, jak dzieci zdrowe.

Współpracujmy z rodzicami dziecka, to oni są jego pierwszymi terapeutami i wychowawcami.

Pamiętajmy, że nasza edukacja, współpraca z domem rodzinnym, a także odpowiednia postawa wobec problemu uchroni nas od popełnienia błędów wychowawczych.

Pamiętajmy, że jesteśmy drugimi po rodzicach jego wychowawcami i opiekunami, to jak będziemy starali się je motywować odegra dużą rolę w ich rozwoju i starcie w dorosłe życie.

Materiał opracowano w oparciu o:

  • Janusz Zeliński, Padaczka - Przesady i rzeczywistość, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
     
  • Mała Encyklopedia Zdrowia, PWN