Działa tylko w IE - sorry!    
     

Edukacja ekologiczna w nauczaniu zintegrowanym

mgr Renata Lesińska


Jestem nauczycielką nauczania zintegrowanego z 14 letnim stażem pracy. Pracując z dziećmi zauważyłam, iż uczniowie klas I-III przejawiają duże zainteresowanie przyrodą i tematami ekologii.

W roku 2002/2003 opracowałam autorski program "Koła ekologicznego" dla klas I-III. Program ten stał się rozszerzeniem i pogłębieniem treści zawartych w Podstawie programowej.

Uważam, że kształtowanie postaw proekologicznych powinniśmy rozpocząć już od klasy I.

"Piękno tej Ziemi skłania mnie
do wołania o jej zachowanie
dla przyszłych pokoleń. Jeśli
kochacie tę Ziemię niech to wołanie
nie pozostanie bez odpowiedzi."

Tak mówi Papież Jan Paweł II - jego słowa skłaniają nas wszystkich do dbania o Ziemię, naszą polską Ziemię, aby wokół nas było czyściej, piękniej i zdrowiej.

E. J. Frątczakowie stwierdzają, iż "Edukacja dzieci w zakresie ochrony i kształtowania środowiska to świadomie zamierzona (celowa, planowana, systematyczna i stopniowa) działalność nauczyciela względem uczniów-wychowanków i przy ich aktywnym udziale". [1]

Edukacja ekologiczna w młodszym wieku szkolnym, to przede wszystkim poznawanie sposobów ochrony środowiska, kształtowanie umiejętności dostrzegania zjawisk w ekosystemach, ocena pewnych czynów człowieka, przewidywanie następstw obserwowanych zjawisk przyrodniczych, stosunek dziecka do pewnych zjawisk w środowisku człowieka, wzmacnianie pozytywnych przekonań człowieka wobec określonych zjawisk. [2]

Szerokie cele edukacji ekologicznej starałam się realizować poprzez różnego rodzaju zajęcia:

  • inscenizacje,
  • wycieczki,
  • doświadczenia,
  • obserwacje,
  • eksperymenty,
  • filmy,
  • zajęcia komputerowe,
  • konkursy,
  • turnieje wiedzy,
  • duskusje.

Z pewnością muszą to być zajęcia aktywizujące, które zachęcą dzieci do rozwiązywania różnych sporów i problemów.

W moim programie "Koła ekologicznego" przyjęłam koncepcję łączenia metod poszukujących (uczenie się przez odkrywanie), praktycznych (uczenie się przez działanie), metod ekspresyjnych (uczenie się przez przeżywanie) należących do metod wyzwalających aktywność dziecka.

Istotną rolę w edukacji ekologicznej odgrywa stosowanie metod wartościujących, które uczą dzieci krytycznego podejścia, zajmowania własnego stanowiska i aktywnego uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów środowiskowych. Do metod wartościujących zaliczamy:

  • porządkowanie
    np. (Kto w twojej miejscowości odpowiedzialny jest
    za powstawanie dzikich wysypisk śmieci?)
    • mieszkańcy
    • turyści
    • władze gminy
  • przeciwstawienia
    np. (Co myślisz o samochodach?)
    Są potrzebne.---------------Zatruwają środowisko.
  • cztery rogi
    np. (N-l przedstawia problem i podaje cztery możliwe
    rozwiązania, każdy róg w pomieszczeniu odpowiada
    jednemu rozwiązaniu, uczniowie wybierają jedno
    rozwiązanie, a następnie uzasadniają swój wybór.)
  • pisanie listy
    np. (N-l podaje temat, uczniowie sporządzają listę kilku
    rzeczy odnoszących się do tematu.)
  • niedokończone zdania.

Najważniejszą rzeczą jest wykształcić u dzieci takie postawy, aby wiedziały, co i w jakim stopniu niszczy nasze środowisko - i jak temu można zaradzić. Aby to one wdrażały swoich domowników do segregacji śmieci, do kupowania paliw bezołowiowych, do stosowania naturalnych nawozów do uprawy roślin, do sprzątania zagród przydomowych. Aby nasi uczniowie wiedzieli do czego mogą doprowadzić dzikie wysypiska śmieci czy spalanie folii i plastiku.

Poprzez edukację ekologiczną w nauczaniu zintegrowanym jesteśmy w stanie wykształcić u dzieci postawy skierowane na ochronę naszego środowiska.


[1] E. J. Frątczakowie, Edukacja ekologiczna uczniów klas I-III, OW TUVEX, Pabianice 1993, s. 13.
[2] Tamże, s. 13.