W literaturze możemy znaleźć wiele definicji aktywności. Według W. Okonia aktywność jest własnością indywidualną jednostki, polegającą na większej niż u innych częstości i intensywności jakiegoś rodzaju działań. Uważa on, że szczególną cechą aktywności ludzkiej jest jej udział w zmienianiu otoczenia przyrodniczego i społeczno-przyrodniczego, stosownie do ludzkich potrzeb, celów i ideałów. Aktywność ucznia ma określony kierunek wyznaczony przez cel, któremu podporządkowany zostaje jej przebieg. Im bardziej cel jest atrakcyjny i ciekawy, tym większą wywołuje motywację i zainteresowanie uczniów. Stąd podstawową czynnością, jaką nauczyciel powinien wykonać, jest uświadomienie uczniom celu ich działania oraz umotywowanie potrzeby jego osiągnięcia. Źródłem aktywności ucznia są odczuwane przez niego potrzeby. Poprzez aktywność własną uczeń zaspokaja potrzeby (bezpieczeństwa, działania, uczucia, komunikowania się) i realizuje wynikające z nich cele. Według J. Kujawińskiego, cel i aktywność są ściśle ze sobą związane, ponieważ bez przejawiania aktywności nie można celu ustalić, ani osiągnąć. Nauczyciel powinien zdać sobie sprawę z faktu, że aktywność własna ucznia, mogą wzbudzić i ukierunkować nie tylko racje, wewnętrzne, ale i zewnętrzne w postaci zadań. Racje te, będą jednak pobudzać aktywność własną ucznia tylko wtedy, gdy uzna je za swoje. Stanie się tak, gdy zadania pozwolą mu zaspokoić jakieś jego potrzeby. W procesie uczenia się, uczeń przejawia aktywność odtwórczą i twórczą. W procesie nauczania chodzi o to, żeby aktywność własna ucznia miała jak najczęściej charakter twórczy. Aktywność uczniów przejawia się w różnych formach i różnym nasileniu. Przejście od aktywności słabszej do aktywności intensywnej nazywamy aktywizacją. W procesie nauczania chodzi o to, aby uczniowie nabywali potrzebną wiedzę w sposób trwały, skuteczny i przyjemny. Wśród uczniów wyróżnia się trzy grupy: wzrokowcy, słuchowcy i czuciowcy. Oznacza to, że uczniowie ci mają tylko sobie właściwy sposób reagowania na informacje, co decyduje o tym, jakie informacje najlepiej pamiętają. Charakterystyczny dla każdej z wymienionych grup sposób odbierania informacji za pomocą zmysłów, determinuje strategię uczenia się wzrokowców, słuchowców i uczuciowców. Preferowanie przez ucznia w trakcie uczenia się, jednego, dwóch rzadziej trzech z pięciu zmysłów, odbywa się podświadomie. Dominującą rolę w procesie nabywania wiedzy odgrywa wzrok, słuch i dotyk. | ILE ZAPAMIĘTUJEMY? | - 10% - z tego, co słyszymy
- 20% - z tego, co widzimy
- 40% - z tego, o czym rozmawiamy
- 90% - z tego, co robimy
|
Mając na uwadze przedstawione wyliczenia powinniśmy mieć świadomość, że istotnym elementem procesu uczenia się jest pamięć, a powiększenie jej zasobów jest związane z zastosowaną metodą nauczania. Aktywizowanie uczniów powinno odbywać się poprzez włączenie w proces uczenia i zapamiętywania jak najwięcej zmysłów. Nauczyciel w pracy z uczniem powinien ograniczać podawanie gotowych informacji, a w zamian stworzyć warunki do odkrywania i eksperymentowania, wprowadzać atrakcyjne środki dydaktyczne przyciągające wzrok, stwarzać możliwość rozmowy i dyskusji, umożliwić uczenie się przez działanie zwiększając w ten sposób ilość zapamiętywanych informacji. Proces zapamiętywania poprzez działanie jest najefektywniejszy, ponieważ w czasie wykonywania czynności angażujemy umysł, emocje, wolę i zmysły. W procesie dydaktycznym nauczyciel dobiera układ organizacyjny do zastosowanej metody. Rozróżnia się następujące formy pracy: - indywidualną
- grupową
- zbiorową
Praca grupowa polega na współpracy kilku uczniów przy opracowywaniu wspólnego zadania. Podstawowym walorem pracy grupowej jest zwiększenie wiedzy i doświadczeń w zespole dzięki możliwości dzielenia się pomysłami i doświadczeniem. Ta forma aktywności uczniów dostarcza bodźców aktywizujących oraz uczy tolerancji, życzliwości i uwrażliwia na innych. W załączeniu (aktywizacja.doc - 134KB) pełny tekst źródłowy opracowania. | 
