Rumba - taniec miłości w kręgu tańców latynoamerykańskich

mgr Małgorzata Stankiewicz

>>Twoja opinia<<

Wstęp

O początkach takich form ruchowej aktywności ludzkiej, które przechodzą już w taniec, możemy mówić od okresu, gdy biologiczny typ człowieka został uformowany (ok. 80 tysięcy lat p.n.e.) i gdy stał się on członkiem społeczności. Taniec rozwijał się w miarę poznawania przez człowieka pierwotnego elementów otaczającego życia, gdy starał się on naśladować jego przejawy, oddziaływać nań i wyrazić swój uczuciowy do niego stosunek. Czynił to zaś za pomocą najbardziej naturalnego "instrumentu", jakim jest jego własne ciało.

U podstaw tańca pierwotnego leżą magia i ekstaza. Wraz z rozwojem stosunków społecznych wykształcały się nowe treści tańców. Wspomnieć należy chociażby tańce wojenne, wegetacyjne, a także pełne wdzięku, siły i popisów zręczności tańce miłosne. Poznanie najprostszej kultury tanecznej daje nie tylko dużo wiadomości o początkowych drogach jej rozwoju, lecz także ułatwia zrozumienie istoty, treści i form tańca ludowego na całym świecie; jak nić wiążąca współczesność z tradycją przeszłości przejawiają się w nim różne motywy, zachowane przez tysiąclecia, które - utraciwszy swe dawne cele kulturowe - przekształciły się dziś w zabawę ludową.

Również rumba, będąca przedmiotem tej pracy, wywodzi się z tańca ludowego. Powstała ona pod wpływem folkloru pierwszych niewolników afrykańskich, którzy 500 lat temu zostali przywiezieni na Wyspy Karaibskie, głównie na Kubę.

Celem niniejszej pracy jest ukazanie rumby jako jednego z tańców latynoamerykańskich oraz podkreślenie występującego w niej pierwiastka erotycznego.

I. Rumba - taniec miłości w kręgu tańców latynoamerykańskich

Istnieją na świecie tańce różnych narodów, które dzięki swemu pięknu wyszły poza granice ojczystych krajów i stały się własnością ogólnoludzką. Tańce takie, do których należy też rumba, obejmuje artystyczny ruch tańca towarzyskiego. Dzieli się on na dwie kategorie:

1. tańce standardowe, do których zaliczamy walca angielskiego, tango argentyńskie, fokstrota i szybszą jego odmianę quickstepa oraz walca wiedeńskiego
2. tańce latynoamerykańskie, w skład których wchodzą: rumba, cha cha cha kubańskie, samba brazylijska, hiszpańskie paso doble oraz jive.

Amatorski i zawodowy ruch artystyczny w dziedzinie tańca towarzyskiego zaliczyć można do jednego z wielu fenomenów naszej epoki. Objął on jak płomień nie tylko utanecznioną Europę, obie Ameryki, Australię, Kanadę, ale wkroczył także na obszary będące niegdyś nie zapisaną kartą tej gałęzi tańca, Azji, Afryki Południowej, Nowej Zelandii oraz krajów Dalekiego Wschodu.

Artystyczny ruch tańca towarzyskiego przejawia się w organizowaniu współzawodnictwa artystycznego w formie konkursowej i ma na celu stałe i ogólne podnoszenie kultury tanecznej. Proponuje piękno i korzystne strony jednolitej formy tanecznej oraz kształtuje smak artystyczny i poczucie piękna milionów odbiorców.

1. Zarys historii

Rumba podobnie jak wiele tańców Ameryki Łacińskiej, powstała pod wpływem rytmów, pieśni i tańców pierwszych niewolników afrykańskich, którzy około 400 lat temu zostali przywiezieni na Wyspy Karaibskie, a głownie na Kubę.

Słowo "rumba" odnosi się na Kubie do tańca ludowego i jest pochodzenia hiszpańskiego.

Ludowa rumba jest tańcem w wysokim stopniu erotycznym, pełnym gwałtownych i wijących się ruchów bioder, ramion i korpusu. Jest ona również na Kubie tańcem widowiskowym, wykonywanym przez solistki lub grupę dziewcząt na estradzie, albo popisowo na parkiecie przez parę tańczącą w pewnej od siebie odległości.

Na Kubie tańczy się również rumbę towarzyską, ale nosi tam ona kilka odrębnych nazw: guaracha to taniec wykonywany w szybkim tempie, son i bolero tańczone są w tempie umiarkowanym lub wolnym. Mimo, że son jako taniec towarzyski nie posiada wszystkich cech niepohamowanej rumby ludowej, zawiera jednak takie elementy tańca afrykańskiego, jak ruch nóg przypominający rozgniatanie karalucha (cucaracha), ruch bioder występujący tutaj bez udziału ramion (pozostałość z czasów pracy niewolniczej, podczas której pozwalano Murzynom śpiewać; Murzynki, które nosiły ciężary na głowie, mogły tańczyć wtedy tylko biodrami), obroty w miejscu, naśladujące chodzenie dookoła obręczy starego wozu, leżącej na ziemi.

W Europie rumba pojawiła się po raz pierwszy w latach 1927-29, w Paryżu. Była demonstrowana przez grupę kubańskich tancerzy występujących przy oryginalnej orkiestrze kubańskiej Don Baretta. Zbyt egzotyczne, jak na owe czasy, muzyka i taniec nie zyskały większego powodzenia.

Inaczej było jednak w Stanach Zjednoczonych. W latach trzydziestych, podczas prohibicji Amerykanie wyjeżdżali na wycieczki dookoła wysp Morza Karaibskiego oraz na urlopy na Kubę, gdzie nie obowiązywał zakaz picia alkoholu. Mieli oni możność częstego słuchania muzyki kubańskiej i oglądania kubańskich tańców. Poza tym Amerykanie byli przyzwyczajeni do oglądania murzyńskich tańców u siebie w kraju.

W latach trzydziestych rumba dotarła również do tanecznej stolicy świata, do Londynu. Grała tutaj słynna orkiestra kubańska pod kierownictwem Don Aspiaza. Ale i tutaj, podobnie jak w Paryżu, muzyka spotkała się raczej z chłodnym przyjęciem.

Rozwój rumby towarzyskiej przypisuje się słynnemu londyńskiemu nauczycielowi tańca Pierre Laffite'owi, znanemu w świecie tanecznym pod pseudonimem "Monsieur Pierre". Z pochodzenia Francuz mieszkał stale w londyńskiej dzielnicy Soho, gdzie posiadał własną szkołę tańca przy Greek Street. Partnerką jego była słynna tancerka i nauczycielka Miss Lavelle. Pierre był nie tylko dobrym nauczycielem i tancerzem, ale także choreografem. Zapoczątkował on światową literaturę fachową z zakresu tańców towarzyskich Ameryki Łacińskiej, badając ich pochodzenie, rozwój i folklorystyczne cechy u ich źródeł, w krajach macierzystych. Jeszcze w roku 1934 stwierdził, że istnieją różne style i sposoby tańczenia rumby.

W roku 1936 sekcja tańca towarzyskiego (Ballroom Commitee) "Imperial Society of Teachers of Dancing" ustaliła podstawowe kroki rumby, zaznaczając, że tańczyć je należy w rytmie: WSS (wolny, szybki, szybki), przy czym wartość rytmiczna pierwszego kroku jest taka sama jak kroku drugiego (3/8, 3/8,2/8). Rumba ta nosiła nazwy: the ballroom rumba; square rumba; rumba. Kubańczycy nazwali ją "Sistema Americano".

Oryginalna kubańska rumba towarzyska dotarła do Europy za pośrednictwem Mr Pierre'a w roku1947 i przyjęła nazwę "the Cuban ballroom rumba". Na Kubie ten sposób tańczenia określono "Sistema Cubano".

W latach pięćdziesiątych niektóre związki taneczne i nauczyciele tańca stosowali następujące podziały tego tańca:

• rumba europejska; rytm 1/2, 1/2, 1/4, 1/4; tańczona zwykle do utworów muzycznych zwanych przez muzyków Beguine;
• rumba amerykańska; rytm 3/8, 3/8, 2/8; tańczona do utworów muzycznych o tym samym metrum 4/4;
• rumba kubańska; rytm 1/4, 1/4 , 1/2, licząc od drugiego uderzenia; tańczona do utworów muzycznych mambo.

Spory i usiłowania o ustanowienie jednego sposobu tańczenia rumby ("the rumba controversy", "rumba krieg") trwały przez wiele lat. Zakończyły się one zwycięstwem rumby kubańskiej. Od wielu lat na wszystkich turniejach tanecznych, włączając w to turnieje o mistrzostwo Europy i mistrzostwo świata, tańczy się tylko rumbę kubańską.

2. Styl i charakter

Aby tańczyć rumbę w dobrym stylu i właściwym charakterze, należy pamiętać, że:

1. rumba jest tańcem całego ciała, ale barki i głowa pozostają prawie bez ruchu;
2. najbardziej charakterystyczną cechą rumby jest naturalny, kołyszący ruch bioder. Wykonując krok prawą nogą, wysuwamy biodra w prawo, przy kroku lewą nogą wysuwamy biodra w lewo;
3. nogi stawiamy z podeszwy na całą stopę. Prawidłowe stawianie kroków wykluczy niepożądane w rumbie unoszenia i opadania;
4. w zależności od układu figur (których zestaw w wykonaniu zaawansowanych par jest bardzo bogaty), partner obejmuje partnerkę prawym ramieniem lub prowadzi ją tylko jedną ręką. Para może również tańczyć w pewnym od siebie oddaleniu, oddzielnie;
5. w przeciwieństwie do tańców stylu standardowego rumba nie ma ściśle określonego kierunku tańca, jest tańcem statycznym. Tańczymy ją prawie w miejscu. Para jest wyłącznie sobą zainteresowana i tańczy jakby kokietując się wzajemnie.

3. Postawa taneczna

We wszystkich tańcach latynoamerykańskich postawa taneczna jest w zasadzie jednakowa. W zależności od układu figur, para może tańczyć w pozycji zasadniczej, w pozycji otwartej bądź oddzielnie.

Postawa zasadnicza

Sylwetka naturalnie wyprostowana, głowę trzymamy wysoko. Ramiona swobodnie opadają, ale mięśnie brzucha napinamy jak przy głębokim wdechu. Ciężar ciała umieszczamy na całych stopach.

Partner i partnerka ustawiają się naprzeciw siebie w odległości około 15 cm. W tańcach Ameryki Łacińskiej, w odróżnieniu od tańców standardowych, nie ma kontaktu w biodrach. Partner obejmuje partnerkę prawą ręką i umieszcza prawą dłoń na jej lewej łopatce lub nieco niżej. Lewą ręką ujmuje prawą dłoń partnerki, umieszczając ją pomiędzy dużym a wskazującym palcem i unosi połączone dłonie na wysokość głowy partnerki. Tancerka opiera swoją lewą dłoń na prawym barku tancerza. Prawe ramię partnera i lewe partnerki tworzą owalny łuk. Połączone ręce (lewa partnera i prawa partnerki) ustawione są równolegle do ciała tancerza pod kątem prostym.

Postawa w pozycji otwartej

Jest to pozycja stosowana wyłącznie w tańcach latynoamerykańskich. Partner i partnerka ustawiają się naprzeciw siebie w odległości około 40 cm. Tancerz nie obejmuje partnerki prawym ramieniem, lecz ujmuje prawą dłoń partnerki swoją lewą i trzyma ją na wysokości bioder. Pozostałe ręce swobodnie wysunięte w bok.

Stosowane są również innego rodzaju pozycje otwarte:

• partner ujmuje prawa ręką lewą rękę partnerki;
• partner podaje obie ręce partnerce;
• partner i partnerka podają sobie prawe ręce
• tańczący stoją naprzeciw, ale nie łączą rąk.

4. Rytm taneczny

Rumbę tańczymy w metrum 4/4, w tempie 28-32 taktów na minuje. Na jeden takt muzyczny składają się cztery uderzenia, ale wykonujemy tylko trzy kroki, w następującym rytmie:

• na 1 nie ma kroku. Wysuwamy biodro w bok ("obciążamy" biodro);
• na 2 krok szybki (S);
• na 3 krok szybki (S);
• na 4 krok wolny (W).

Każdy krok szybki przypada na jedną część taktu, każdy wolny na dwie części taktu.

Sposoby liczenia rytmu rumby:

a)       S       S       W

 

b)       2       3       4-1

 

c) biodro, krok, krok, krok; biodro, …itd.

Ten podstawowy rytm taneczny powtarza się we wszystkich krokach i figurach rumby kubańskiej. Może on sprawić pewne trudności początkującym tancerzom, gdyż wymaga bardzo dobrego wyczucia rytmu.

5. Technika taneczna kroku podstawowego rumby

Na krok podstawowy rumby składa się krok do przodu, do tyłu oraz krok boczny. Pracę nóg we wszystkich figurach zasadniczych określa się: podeszwa-płasko.

Kroki do przodu

Kroki do przodu zarówno partner, jak i partnerka stawiają w następujący sposób:

1. rozluźniamy (zginamy lekko) kolano lewej nogi i wysuwamy nogę do przodu, ocierając lekko podeszwą o posadzkę. Kiedy krok osiągnie całą długość, przenosimy na lewą nogę cały ciężar ciała i opuszczamy obcas lewej nogi na posadzkę. Obcas nogi prawej (która pozostała w tyle) unosimy w sposób naturalny nieco w górę. Kolano nogi lewej prostujemy, kolano prawej rozluźniamy.
2. wysuwamy lewe biodro nieznacznie w bok, w lewo. W taki sam sposób wykonujemy krok do przodu prawą nogą. Wysuwamy jednak w bok prawe biodro.

Kroki do tyłu

1. wysuwamy prawą nogę do tyłu, ocierając podeszwą posadzkę. Kiedy krok osiągnie całą długość, przenosimy na prawą nogę cały ciężar i stajemy na całej stopie, opuszczając obcas prawej nogi na posadzkę. Obcas nogi lewej (która pozostała z przodu) unosimy nieco w górę, rozluźniając kolano lewej nogi i prostując kolano prawej.
2. wysuwamy prawe biodro nieznacznie w bok, w prawo. W taki sam sposób wykonujemy krok do tyłu lewą nogą. Wysuwamy jednak biodro w lewo.

Koki boczne

Krok w bok lewą nogą.

1. przenosimy cały ciężar ciała na lewa nogę i liczymy : 4;
2. wysuwamy biodro w bok, w lewo i liczymy;: 1

Krok w bok prawą nogą w taki sam sposób, lecz przeciwną noga i wysuwamy biodro w prawo.

Ruch bioder

Naturalny kołyszący ruch bioder (miednicy) w rumbie wynika ze specyficznej pracy nóg, stawiania kroku z podeszwy na całą stopę i nie powinien być sztucznie wywoływany. Prawidłowe stawianie wyżej opisanych kroków pozwala na osiągnięcie naturalnego, półkolistego ruchu bioder, który jest dla rumby najistotniejszą cechą charakterystyczną.

6. Opis kroku podstawowego

Krok podstawowy do przodu

Pozycja wyjściowa: postawa zasadnicza rumby

Krok podstawowy do tyłu

Po wykonaniu kroku podstawowego do tyłu należy przetańczyć krok podstawowy w przód i powtarzać to połączenie cyklicznie. Podczas ćwiczenia kroków podstawowych w parze partnerka tańczy stosownie do partnera: jeżeli partner tańczy krok podstawowy w przód, to partnerka tańczy krok podstawowy w tył i odwrotnie.

Całość kroku podstawowego do przodu lub do tyłu, to 3 kroki w jednym takcie. Kroki podstawowe tańczone cyklicznie mogą być tańczone w obrocie w lewo. Suma kątów obrotu dla 3 kroków, to około 1/8 pełnego obrotu w lewo, czyli pełny obrót wykonujemy w czasie 8 taktów.

7. Proponowane połączenia taneczne

Oprócz kroku podstawowego rumby, poniżej przedstawione jest kilka innych figur, które z powodzeniem wprowadzić można w początkujących grupach tanecznych.

Obrót w prawo pod ręką

Pozycja wyjściowa: pozycja otwarta (partner zdejmuje prawa rękę z pleców partnerki).

Obrót obojga partnerów

Podczas obrotu partner wykonuje kroki analogicznie do kroków obrotu partnerki, lecz w lewa stronę. Podczas samego obrotu tańczący nie łączą rąk.

Figura potocznie zwana "new york"

Pozycja wyjściowa: pozycja otwarta (partner podaje obie ręce partnerce)

Figura potocznie zwana "hand to hand"

Pozycja wyjściowa: pozycja otwarta (partner podaje obie ręce partnerce).

Krok podstawowy rumby i opisane wyżej figury możemy zestawiać według uznania oraz powtarzać dowolną ilość razy.

Przykładowe połączenia kroków:

Po obrocie partner i partnerka "zmieniają ścianę" i wykonują całe połączenie od początku. Tańcząc cyklicznie, powtarzają opisany układ kolejno na wszystkie ściany, przez co taniec staje się ciekawszy bardziej widowiskowy.

II. Zakończenie i wnioski

Gorące rytmy tańców Ameryki Łacińskiej mają wielu zwolenników. W przeciwieństwie do płynnych, spokojnych i miękkich w charakterze tańców standardowych, tańce latynoamerykańskie porywają swa dynamiką i żywotnością.

Większość tańców Ameryki Łacińskiej powstała pod wpływem rytmów, pieśni i tańców pierwszych niewolników afrykańskich. Rodzimy folklor ludności kolorowej oraz wieloletnie wpływy muzyczne Ameryki, Europy ukształtowały znane nam obecnie kroki tańców latynoamerykańskich.

Zmysłowa kubańska rumba, pełna gwałtownych i wijących się ruchów bioder i całego ciała, potrafi oczarować każdego. Jej młodsza siostra - cha cha cha, ze względu na przewagę rytmu nad melodią, tańczona jest z dużo większą prostotą i wesołością. W przeciwieństwie do erotycznego charakteru rumby w cha cha cha dominuje element zabawy.

Pierwotnie zmysłowa i przesadzona brazylijska samba, obecną formę tańca towarzyskiego w dużej mierze zawdzięcza rumbie kubańskiej, która dotarłszy do Ameryki Południowej wywarła swój wpływ na ukształtowanie się jej obecnej umiarkowanej formy tanecznej. Pełna polotu i wdzięku, skoczna samba zachwyca zarówno samych tańczących, jak i widzów.

Wpływ muzyki Hiszpanii zaznaczył się w tańcu paso doble. Dostojny styl i charakter tego tańca oddaje w pewnej mierze atmosferę areny walki byków, corridy de toros. Postawa tancerza wyrażać ma dumę, tancerki żywość.

Najpóźniej ze wszystkich tańców latynoamerykańskich, na parkietach całego świata zatryumfował jive. Dziś jest on klasycznym tańcem jazzowym i podobnie jak wszystkie tańce latynoamerykańskie, charakteryzuje się niezwykłą ekspresją, siłą i witalnością.

Taniec towarzyski jest obecnie czymś znacznie więcej niż okazjonalną rozrywką. Tańczymy na balach, zabawach, na wczasach, w lokalach i na świeżym powietrzu. Taniec stał się obowiązkiem towarzyskim. Minęły czasy, kiedy był przywilejem i domeną ludzi młodych; teraz tańczą wszyscy, bez względu na wiek. Obojętne, czy będzie to rumba, cha cha cha, czy któryś z nowo rozwijających się stylów tanecznych; nieważne, że jedni lepiej, inni słabiej opanują kroki i charakter tańca. Najważniejsze jest to, że bez względu na prezentowany poziom wszyscy równie świetnie się bawią. Widać jak poprzez taniec wyrażają swoją osobowość. Dzięki temu stają się na co dzień pewniejsi siebie.

Taniec wspaniale wyraża uczucia, nastroje, wyzwala ogromne pokłady energii. Jest lekarstwem na stres dnia codziennego; wydzielane w trakcie tańca endorfiny działają rozweselająco, nastawiając nas pogodnie do życia i ludzi. Pamiętajmy, że taniec jest doskonałą rekreacją, atrakcyjnym wypoczynkiem po pracy i nauce, ułatwia życie towarzyskie; pamiętajmy również, że taniec odmładza! W zakończeniu chciałam przytoczyć słowa prekursora artystycznego ruchu tańca towarzyskiego w Polsce, prof. Mariana Wieczystego: "...Uczmy się tańczyć, tańczmy kulturalnie, prawidłowo, bawmy się pogodnie".

Bibliografia

1. Figurka A. - Roztańczony fitness, "Body Life" 2001,nr 2
2. Kapczyńska M., Sroka Cz. - Tańce towarzyskie, W-wa 78
3. Moll K. - Wszystkie pary tańczą, Wydawnictwo Związkowe CRZZ, W-wa 66
4. Turska J. - Krótki zarys historii tańca i baletu, PWM, Kraków 83
5. Wieczysty M. - Taniec towarzyski, Iskry, W-wa 58
6. Wieczysty M. - Tańczyć może każdy, PWM, Kraków 81

>>Twoja opinia<<

Strona główna Opinie W sieciDownloads Publikacje E-learning O stronie