Działa tylko w IE - sorry!    
     

Ocena sprawności motorycznej

mgr Renata Adamczyk


Wstęp

W ostatnich latach młode pokolenie Polaków staje się smukłe, wyższe, dorodne. Zmianom tym towarzyszy jednak regres sprawności fizycznej (szczególnie zdolności motorycznych związanych ze zdrowiem) (Przewęda, 1986, Trześniowski i Pilicz, 1989) i wydolności (Raczek, 1995). Śledzenie tych zmian wymaga stałej kontroli.

Wyjściowym ogniwem pomnażania zdrowia poprzez ćwiczenia fizyczne jest wnikliwa diagnoza w odniesieniu do osoby, zespołu, grupy społecznej, społeczeństwa.

Brak diagnozy powoduje nieadekwatne do stanu organizmu stosowanie środków ruchowych i improwizację całego procesu wokół witalności ciała ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dzięki diagnozie możliwe jest tworzenie zespołów wg poziomu usprawnienia i programowanie zajęć pod względem ich rodzaju i obciążeń. Testowanie pełni rolę edukacyjną ukazując składowe sprawności fizycznej oraz ich znaczenie w samoocenie i kreowaniu zdrowia. Służy rozwijaniu pozytywnej postawy wobec ciała, stając się jednocześnie środkiem promocji zdrowia.

Kształtowanie ciała jest możliwe dzięki reaktywności organizmu na bodźce. Generatorem bodźców jest środowisko zewnętrzne. Najogólniej przesłanką dla pedagogicznej ingerencji w proces fizycznego rozwoju jest prawo wszelkiego ćwiczenia, według którego rozwijają się doskonalą tylko te narządy i czynności, które są ćwiczone, których rozwój jest pobudzany ciągłym strumieniem bodźców. Pod wpływem ćwiczeń siłowych zwiększa się grubość włókien mięśniowych, a w konsekwencji przekrój poprzeczny, masa, napięcie, siła i pobudliwość mięśni.

Materiał i metoda

W niniejszym opracowaniu podjęto próbę oceny rozwoju motorycznegodziewcząt III klas gimnazjum w oparciu o próby testu EUROFIT.

Do tego celu wybrano następujące próby:

  • Skok w dal z miejsca (cm);
  • Siła ścisku ręki (N);
  • Bieg wahadłowy 10x5m (s);
  • Siad z leżenia (ilość powtórzeń).

Celem przeprowadzonych badań była próba oceny poziomu sprawności fizycznej młodzieży w wieku 15,5 lat. Prowadząc badania postawiono sobie następujące pytania:

  • Jak kształtuje się poziom fizycznej sprawności młodzieży gimnazjalnej klas III?
  • Na jakie wskaźniki sprawności należy zwrócić szczególną uwagę w programie wychowania fizycznego, oferowanego młodzieży w celu poprawienia parametrów sprawności fizycznej?

Badaniami objęto 110 dziewcząt III klas Gimnazjum nr 1 im. Ks. St. Konarskiego w Lublinie w wieku 15,5 lat, średnia masy ciała: 56.5 kg, średnia wzrostu 166.4 cm. Pomiarów siły ścisku ręki (Fs) dokonano za pomącą dynamometru tensometrycznego, wzmacniacza i woltomierza cyfrowego. Osoba badana z maksymalną siłą ściskała uchwyt dynamometru, którego średnica była równa długości środkowego paliczka palca III. Kończyna górna ułożona wzdłuż ciała badanego.

Pomiaru skoku w dal dokonano na sali, ćwiczący ustawiony przed linią wykonywał skok z zamachem, mierzono odległość od linii do pięt ustawionych po skoku.

Oceny czasu biegu wahadłowego dokonano za pomocą stopera. Ćwiczący ustawiony przed linią na sygnał wykonywał bieg, za każdym razem przekraczając obunóż linię dystansu 5 m. Siłę mięśni brzucha mierzono ilością wykonanych siadów z leżenia z rękami założonymi za głową. Nogi ugięte w kolanach, łokciami dotykając kolan w każdym cyklu

Wyniki i wnioski

Wartości średnie, odchylenia standardowe, min. i max. wykonanych pomiarów przedstawiono w tabeli nr 1.

Tab. 1. Wartości wykonanych pomiarów

Rozmiar: 7208 bajtów

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że istnieje duża różnica pomiędzy wynikami maksymalnymi i minimalnymi w badanej grupie w poszczególnych próbach. Największe różnice pomiędzy skrajnymi wynikami obserwuje się w próbie skoku w dal (127-222cm), próbie siły (233-398 N), próbie siły mięśni brzucha (14-29). Wyniki te mogą wskazywać na bardzo zróżnicowany poziom sprawności fizycznej tej grupy.

W odniesieniu do wyników badań dziewcząt Holenderskich podawanych w literaturze (Drabik 1997), młodzież III klas gimnazjalnych prezentuje:

  • poziom wysoki - w próbie skoku w dal,
  • poziom przeciętny - w próbie siły ścisku ręki,
  • poziom niski - w próbie biegu na dystansie 10x5m
  • poziom powyżej przeciętnego - w próbie siadu z leżenia.

Na podstawie uzyskanych wyników sformułowano następujące wnioski:

  1. Należy zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie szybkości i zwinności jako cechy motorycznej w tej grupie wiekowej.
  2. Wprowadzić do programu wychowania fizycznego grupę ćwiczeń skierowanych na kształtowanie siły mięsni kończyn górnych.
  3. Akcentować kształtowanie sprawności fizycznej ogólnej z grupami ćwiczeń o charakterze aerobowym.
  4. W celu prawidłowego prowadzenia procesu dydaktycznego należy stale kontrolować jego efekty.

Bibliografia

  1. Council of Europe. (1988). EUROFIT. Committee for The Development of Sport Rome
  2. Cytowicz-Karpiłowska W., Karpiłowski B., Seyfried A., (1997) Metody pomiaru rozkładu sił na paliczkach ręki. Materiały XVI Szkoły Biomechaniki, AWF Poznań
  3. Drabik J., (1997) Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych. Wyd. AWF, Gdańsk
  4. Fidelus K., (1971) Biomechaniczne parametry kończyn górnych człowieka. PZWN, Warszawa
  5. Pilicz S., Przewęda R., Trześniowski R., (1993) Skale Punktowe do oceny sprawności fizycznej polskiej młodzieży. Wyd. AWF, Warszawa