Pedagogizacja rodzicówTemat: Ocenianie wspierające rozwój ucznia w nauczaniu zintegrowanym Data: 23.01.2003r. Miejsce: SP w Grzegorzówce Program: - Powitanie zebranych.
- Informacje o postępach dzieci w nauce.
- Warsztaty na temat: - czy pisanie to łatwe zajęcie?
- Referat na temat: Ocenianie wspierające rozwój ucznia w nauczaniu zintegrowanym.
- Dyskusja na temat treści referatu.
- Ankieta ewaluacyjna na temat: Czy ocena opisowa w naszej klasie daje rzetelną informację o dziecku.
Scenariusz warsztatów dla rodziców Czy pisanie to łatwe zajęcie? Rozpoczęcie nauki w klasie I wyzwala u uczniów uczucie niepewności i ciekawości, poczucie zagubienia, gdy coś się nie udało. Uwagę rodziców bardziej pochłania krzywa literka "k" niż to, że w końcu udało się ją napisać. Do tego jeszcze komunikaty: "dlaczego tak brzydko" itp., mogą zwiększać ryzyko pojawienia się niepowodzeń szkolnych. Zadanie dla rodziców Uświadomienie sobie jak czują się dzieci w atmosferze pouczania i krytykowania. Pomoce Farby, pędzelki, kubeczki, wzory wyrazów w języku chińskim (mama, tata) Wprowadzenie Na spotkaniu chciałabym wzbudzić państwa refleksje na temat - czy pisanie to łatwe zajęcie ?Czynności te wszystkim wydają się proste. Cóż to za sztuka narysować kółko czy laseczkę. Chciałabym abyście odczuli, że są to jednak czynności trudne i złożone. Ćwiczenie Każdy uczestnik otrzymuje kartkę ze wzorem pisma chińskiego i ma za zadanie odwzorować kilka wyrazów. W trakcie pisania chodzę między ławkami i głośno komentuję uwagami typu: Czy ty już nawet nie umiesz porządnie napisać? Ale bazgrolisz! Każda praca zostaje oceniona cyfrą od 1 do 6. Rozmowa z rodzicami Pytania typu: jak czuliście się, gdy krytykowałam Wasze prace? itp. Refleksje uczestników zapisuję na szarym papierze. Komentarz Celowo zadbałam o to, aby była to autentyczna trudność dla dorosłego człowieka. Wystawianie ocen na pracach było doskonałą okazją, aby rodzice przypomnieli sobie różne emocje z tym związane. Był to bardzo dobry punkt wyjścia do rozmowy, jak ważną funkcję pełni ocena opisowa w nauczaniu zintegrowanym. Treść referatu W dobie reformy, w okresie budowania wewnątrzszkolnych systemów oceniania coraz większą uwagę zwraca się na zalety oceny wspierającej. Ocena powinna, w miarę możliwości, precyzyjnie określać wiedzę i umiejętności ucznia. W rzeczywistości szkolnej sposób zakomunikowania oceny uczniowi, jak twierdzi profesor Bolesław Niemierko, jest tak samo ważny jak jej wysokość. to jest klucz do zrozumienia istoty oceniania wspierającego. Jeśli prawdą jest, że nauczyciel nie jest w stanie ustalić oceny adekwatnej do wiedzy i umiejętności ucznia, to zawsze może tę ocenę tak zakomunikować uczniowi, że wesprze to jego rozwój, a nie zahamuje. Ocena, bowiem albo motywuje do pracy, albo zniechęca. Pomaga lub przeszkadza osiągać lepsze wyniki. Ocena wspierająca zawiera wskazówki dla dalszej pracy ucznia i w ten sposób pomaga mu w uzyskiwaniu osiągnięć. Pierwszym warunkiem oceny wspierającej jest instrukcja postępowania dla ucznia. Warunkiem kolejnym jest sformułowanie tej oceny w sposób przyjazny, zwany kodem pozytywnym. Należy zwrócić uwagę, że oceniamy osiągnięcia ucznia, a nie jego niedostatki. Dlatego też nagroda za sukces powinna być większa niż kara za uchybienie. Jest to zasada skutecznej dydaktyki: najpierw wskazać uczniowi zalety jego pracy czy odpowiedzi, a w dalszej kolejności wady. Kwestia oceny wspierającej, z którą wiąże się znaczne nadzieje w związku z reformą oświaty, stanowi bardzo ważny pomost między dydaktyką a wychowaniem. Dlatego trzeba tę ocenę wspierającą stosować tak samo w czysto wychowawczym działaniu, w ocenie zachowania uczniów. Należy wpisywać do zeszytów spostrzeżeń także pochwały, a może przede wszystkim pochwały. Ocenianie w klasach I-III szkoły podstawowej ma formę oceny opisowej, dzięki której można bardziej efektywnie i precyzyjnie oceniać wiadomości i umiejętności ucznia nie powodując zbędnego napięcia emocjonalnego, co nie jest bez znaczenia dla psychiki dziecka. Taki sposób oceniania dostarcza wskazówek nauczycielowi i rodzicom na temat tego, jak dziecko się rozwija i jak mu pomóc. Ocena opisowa jest znacznie bardziej obiektywna od stosowanej dotąd oceny cyfrowej, ponieważ pozwala nauczycielowi spojrzeć indywidualnie na każdego ucznia i docenić jego wysiłek, pomysłowość i zaangażowanie. Formułując ocenę staramy się wskazać sukcesy dziecka, a nie porażki. Redagowanie oceny opisowej jest dla nauczycieli ogromnie pracochłonne, lecz warto podjąć ten wysiłek, bowiem taka ocena wpływa pozytywnie na funkcjonowanie ucznia w szkole, a szczególnie na motywację do nauki. Oceniając postępy dziecka, nauczyciel bierze pod uwagę nie tylko jego predyspozycje, ale i konstrukcję psychiczną. Toteż takie spojrzenie na problem oceniania w szkole wymaga zmiany myślenia nauczycieli na temat roli edukacji początkowej w ogólnym kształceniu ucznia. Dzięki takiemu podejściu ograniczona zostaje rywalizacja o stopnie między uczniami i znika uczenie się dla oceny. Atmosfera w klasie stanie się bardziej przyjazna, bowiem nastawiona na współpracę. W ocenianiu osiągnięć ucznia oceną opisową dostrzegam wiele zalet. Jedną z nich jest konieczność gromadzenia przez cały rok informacji o uczniu, prowadzenie wnikliwej i systematycznej obserwacji, której wyniki i spostrzeżenia rejestrowane są w arkuszu obserwacyjnym. Metoda ta pozwala na dokładne poznanie ucznia, co umożliwia wykrycie jego indywidualnych potrzeb. Dzięki tym zebranym informacjom łatwiej nauczycielowi opracować metody pracy dostosowane do rozwoju uczniów. Niezaprzeczalnym walorem oceniania za pomocą opisu jest informacja, jaką otrzymuje uczeń i jego rodzice na temat osiągnięć dziecka. W ocenie opisowej wskazuje się na konkretne postępy lub opóźnienia w opanowanym materiale. Uwzględnia ona także cech osobowości, które uczeń powinien pielęgnować i te cechy, których powinien się wyzbyć. Uwzględnia też możliwości dziecka i tempo jego pracy. Bierze również pod uwagę wkład pracy dziecka oraz jego wysiłek włożony w wykonanie zadania. Ocenianie w formie opisu przygotowuje ucznia do samokontroli i samooceny. Ocena opisowa także rodzicom na uzyskanie rzetelnej informacji o dziecku, a nie zbioru stopni, które niewiele mówią o jego funkcjonowaniu w szkole. Informacje te pozwalają rodzicom na zapoznanie się z wiadomościami o dziecku i o tym, jaką drogę pokonało w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Wraz z informacją o osiągnięciach edukacyjnych pociech, nauczyciele pokazują własne sugestie dotyczące pracy z dzieckiem. Sprzyjają one także wspólnym działaniom zmierzającym do przezwyciężania pojawiających się trudności. Odejście od tradycyjnego oceniania powoduje, że uczniowie uczą się bez zewnętrznego dopingu. Działa w nich, bowiem wewnętrzna motywacja do pracy. Związana jest ona z zainteresowaniami dzieci działaniami proponowanymi przez nauczyciela. Uświadamiają wówczas sobie, że nie jest ważna ocena, ale to, co umieją i potrafią. Zaobserwowałam także, że ta forma oceniania daje duże szanse dzieciom nieśmiałym, z kompleksami i deficytami. Nauczyciele w ciągu całego roku funkcjonowania oceny opisowej obserwowali u dzieci indywidualne zdolności oraz stwarzali warunki, w których mogły się one rozwijać. Uczniowie stawali się przez to coraz bardziej aktywni w życiu klasy, co z kolei wpływało na ich samopoczucie i lepsze wyniki. Ocena opisowa motywuje dzieci do dalszej pracy i uświadamia, że wysiłek się opłaca. Nauczyciel jest w stanie u każdego z nich znaleźć aprobowany przez siebie element aktywności, za który może ucznia pochwalić, przez co czuje się on ważny i doceniany. Bogata w informacje o uczniu ocena opisowa, często o dodatnim zabarwieniu emocjonalnym, powoduje wzrost wiary dziecka we własne możliwości. Pomaga w lepszym przyswajaniu wiedzy i jej umiejętnym wykorzystaniu. Powoduje u dzieci wzrost poczucia bezpieczeństwa psychicznego oraz przygotowuje je do kształcenia w systemie blokowym. Zdaję sobie sprawę, że obok przedstawionych przeze mnie zalet oceny opisowej, istnieją także jej słabe strony. Nowy system oceniania sprawiał niektórym nauczycielom wiele kłopotów. Nauczyciele musieli najpierw zrozumieć, czym jest nowoczesne ocenianie, a potem zadbać o to, żeby nie wracać do dawnych przyzwyczajeń. Ocena opisowa wydaje się stwarzać szansę poprawy wad tradycyjnego systemu oceniania. Wówczas ocenianie w szkole nabierze sensu. Będzie służyć temu, czemu w ogóle powinna służyć szkoła, a więc wspieraniu rozwoju ucznia. Sądzę, iż stosowanie oceny opisowej w nauczaniu zintegrowanym ma szansę powodzenia w zreformowanym szkolnictwie. Mam też świadomość, że aby ocena opisowa spełniała zakładane cele i funkcje, musi być dostosowana do potrzeb i możliwości danej szkoły. Wymaga to również od nauczycieli systematycznego udoskonalania sposobów zbierania informacji o osiągnięciach uczniów, uczniów także permanentnego dokumentowania wyników prowadzonych obserwacji.
Bibliografia - Moroz D.: Ocena opisowa w nauczaniu zintegrowanym. Nowa Szkoła 2000, nr 7.
- Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997.
- Stróżyński K.: Ocenianie spierające. Edukacja i Dialog 2000
|
