W każdej szkole, czy to w podstawowej, czy w gimnazjum nauczyciele poloniści (i nie tylko) chętnie prowadzą kółka recytatorskie, przygotowują uczniów do konkursów recytatorskich na różnych etapach. Kolejne etapy konkursu najczęściej poprzedzane są etapem szkolnym. Dobrze, żeby już wtedy, nauczyciele i uczniowie na tzw. "pierwszym szczeblu konkursu" właściwie przygotowali się do występu. Organizatorzy ustalają kryteria oceny, najczęściej są to: dobór repertuaru, interpretacja tekstu, kultura słowa, ogólny wyraz artystyczny. Należy koniecznie sprostać tym wymaganiom. Przyjrzyjmy się im bliżej. Ważne jest, aby repertuar dobrany był do wieku recytatora. Młody recytator (np.: kl. I-III) powinien wybrać sobie wiersz niezbyt długi, dostosowany do poziomu, o treści jasnej, dla niego zrozumiałej. Starszy - może wybrać coś z klasyki, jakiś utwór z wcześniejszych epok literackich. Ważne jest również to, żeby rozumiał, o czym mówi. Najmilej widziana jest jednak poezja współczesna. Jeżeli wiersz recytuje dziewczyna, a podmiot liryczny wypowiada się w rodzaju męskim (np.: "byłem"), to wskazane jest, aby zamienić formę męską na żeńską, na pewno nie będzie to błędem. Przygotowując się do recytacji, należy zwrócić uwagę na wymowę głosek, niektóre końcówki wyrazów wymawiamy bardzo dokładnie, inne mniej. W wyrazach typu: "idę" głoskę "ę" w wygłosie wymawiamy jak "e", czyli "ide". Natomiast w wyrazie "poszedł" - głoska "ł" powinna być wymawiana wyraźnie. W innych wyrazach typu - "miłość", "litość" również nie należy zacierać końcówek. W wymowie można uprościć grupę spółgłoskową - wsk: np.: "krakowski" - mówimy "krakoski", "jabłko - jabko". Jeżeli zaś chodzi o wrażenie artystyczne, to obecnie strój recytatora może być bardziej swobodny, nie wymaga się białej bluzki i czarnej spódnicy czy spodni. Jednak wygląd jego powinien być schludny i estetyczny. Recytator musi nawiązywać kontakt wzrokowy z widownią, komisją konkursową. Może lekko się uśmiechać. Uczestnicząc w pracach komisji konkursowej, zauważyłam, że wiele osób myli konkurs recytatorski z konkursem na monodram. Ukończyłam kurs pt. "Jak mówić wiersz" i tam zdobyłam wiele cennych informacji. Otóż wiem teraz, że podczas recytacji wiersza czy fragmentu prozy recytator nie powinien poruszać się po scenie, gestykulować, wykonywać żadnych ruchów, nie powinien mieć rekwizytów - te elementy dozwolone są właśnie w monodramie. Natomiast recytator powinien stać swobodnie w miejscu (najlepiej w pozycji "spocznij") i deklamować. Sztuka recytacji nie jest łatwa i bardzo cieszy, że tak wielu młodych ludzi chce się w to "bawić". |
