Wraz ze wprowadzeniem reformy systemu oświaty w Polsce pojawiło się nowe założenie powierzające ciężar odpowiedzialności za proces przemian szkoły społeczności szkolnej. Aby stworzyć nowoczesną, rozwijającą się szkołę nieodzowne jest stałe doskonalenie się i nastawienie na samorozwój szkoły jako placówki. Z założenia wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli jest procesem otwartym, planowym i długofalowym. Każda szkoła funkcjonuje w odmiennej rzeczywistości szkolnej, jednak uważam, że pewne fazy realizacji wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli przebiegają w sposób schematyczny. Podejmując się pełnienia roli osoby inspirującej wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli zostaje wyposażony tylko w podstawowe umiejętności z zakresu prowadzenia procesu rozwoju podczas kursu Lidera WDN. Świadomy wyzwań jakie przed nim postawiono, nauczyciel powinien postarać się o wzbogacenie wiadomości teoretycznych w oparciu o literaturę przedmiotu. Wyposażony w podstawowe wiadomości i umiejętności jest bardziej mniej, niż więcej przygotowany do przedstawienia radzie pedagogicznej celów i zadań WDN. Z czasem wzbogaca się o własne doświadczenia doskonaląc kompetencje lidera, więc nie należy się zrażać początkowymi niepowodzeniami Podstawowym problemem jaki może napotkać świeżo upieczony lider jest opór ludzi przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w stanie funkcjonowania ich środowiska. Niektórzy nauczyciele będą wręcz podważać sensowność proponowanych działań uznając to za "wymysły reformy". Będąc w takiej sytuacji i nie chcąc, aby członkowie grona uznali, że coś im jest narzucane opracowałam własną strategię postępowania: Krok 1 - rozpoznanie nastawienia nauczycieli na współpracę Wykorzystałam sytuację związaną z problemem jaki pojawił się z chwilą wprowadzenia po raz pierwszy pomiaru jakości pracy szkoły. Nauczyciele zaangażowani w pomiar spotkali się by zintegrować swoje działania w zakresie przygotowania narzędzi pomiaru, przeprowadzenia badań i dokonania analizy wyników. Sama chętnie uczestniczyłam w dokonywaniu ogólnej analizy wyników pomiaru, gdyż dało mi to szeroki wgląd w funkcjonowanie szkoły. W ramach realizacji kolejnych zadań nauczyciele zaczęli doceniać zalety pracy zespołowej. Krok 2 - rozpoznanie stanu kwalifikacji zawodowych nauczycieli Rozpoznanie stanu kwalifikacji zawodowych dotyczyło kwalifikacji kierunkowych oraz wszelkich form doskonalących. Nauczycielom założono Karty Informacyjne o Kwalifikacjach Zawodowych, które są corocznie uzupełniane. Poproszono w nich również o określenie swoich słabych i mocnych stron. Pozyskane informacje są wykorzystywane przy konstruowaniu grup zadaniowych realizujących konkretne projekty. Rozpoznawanie stanu funkcjonowania rady pedagogicznej w ramach pomiaru jakości pracy szkoły pozwoliło na zmianę stylu prowadzenia szkoleń poprzez wykorzystanie metod aktywizujących, co wpłynęło na efektywność jej pracy. Krok 3 - ustalenie celów działania Przeprowadzenie pod kierownictwem Dyrektora Szkoły szkoleniowej rady pedagogicznej, na której ustalono wizję i misję szkoły pozwoliło ukierunkować działania nauczycieli na osiąganie konkretnych celów dotyczących jakości kształcenia i wychowania, bezpieczeństwa i profilaktyki, współpracy z rodzicami i in. Krok 4 - planowanie wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli Opierając się na wnioskach Komisji Mierzenia Jakości Pracy Szkoły oraz propozycjach zgłaszanych przez nauczycieli i rodziców zaplanowano szkoleniowe rady pedagogiczne prowadzone przez członków rady lub edukatorów zewnętrznych. W wieloletnim planie doskonalenia nauczycieli obejmującym lata 2003-2007 ujęto cztery grupy szkoleniowych rad pedagogicznych: - Wzbogacające osobiste kompetencje nauczycieli w zakresie np., komunikacji interpersonalnej
- Rozwijające kompetencje w zakresie działalności dydaktycznej i wychowawczej
- Związane z realizacją zadań szkoły ujętych w Planie rozwoju placówki.
- Przeznaczone dla rodziców jako forma wyspecjalizowanego wsparcia.
Proponowana tematyka szkoleń:- "Operacjonalizacja celów nauczania"
- "Planowanie rozwoju placówki. Tworzenie wizji i misji szkoły"
- "Trudności w nauce w opinii uczniów klas IV-V"
- "Tworzenie autorskich programów nauczania"
- "Samoocena a jakość pracy nauczyciela"
- "Jak zwiększać skuteczność podejmowanych działań. Planowanie edukacyjne"
- "Syndrom wypalenia zawodowego"
- "Superwizja a praca nauczyciela"
- "Metody aktywizujące w nauczaniu"
- "Dysleksja w praktyce szkolnej"
- "Jak pomóc uczniom przezwyciężyć strach i tremę przed egzaminem?"
- "Radzenie sobie z gniewem i negatywnymi emocjami"
- Uwierz w siebie - motywowanie uczniów do nauki poprzez wykorzystywanie osobistych zainteresowań"
- "Jak pomóc dziecku nieakceptowanemu przez zespól klasowy?"
Plan ten zawiera również formy doskonalenia podejmowane przez nauczycieli zgodnie z osobistymi zainteresowaniami i potrzebami szkoły. Krok 5 - ewaluacja WDN Przeprowadzana jest pod koniec roku szkolnego. W ewaluacji bierze się pod uwagę w jakim stopniu zakładane cele zostały osiągnięte. Dokładnie analizowane jest wykorzystanie działań podejmowanych w ramach WDN na gruncie szkoły i ich efektywność. Pod uwagę bierze się zmieniające się warunki rzeczywistości szkolnej dokonując ewentualnych zmian w planach doskonalenia. Wszystkie podejmowane działania nie byłyby możliwe bez współpracy różnych grup ludzi, więc nadrzędną potrzebą jest rozwijanie takich umiejętności jak: umiejętność wzajemnego słuchania, dzielenia się doświadczeniami wzajemna akceptacja i otwarcie na innych, a także życzliwość. Na koniec jeszcze tylko trzy wskazówki pozwalające uniknąć ewentualnych błędów: - Bardziej słuchaj niż mów, a w odpowiedniej chwili powiedz coś mądrego - unikniesz zarzutu, że pozjadałeś wszystkie rozumy.
- Przedstaw wizję, ale nie narzucaj nikomu swoich propozycji, poczekaj aż kolega sam dojrzeje do działania - czerwone jabłka przecież lepiej smakują.
- Załóż notes z telefonami do doradców metodycznych - pilnuj go jak oka w głowie, żebyś nie musiał wszystkich szkoleń sam prowadzić.
|